تعداد نشریات | 50 |
تعداد شمارهها | 2,232 |
تعداد مقالات | 20,475 |
تعداد مشاهده مقاله | 25,226,655 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 22,857,933 |
تحلیلی از فضاهای شهری از تبریز ایلخانی تا اصفهان صفوی (بررسی زمینههای اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی) | ||
هویت شهر | ||
دوره 3، شماره 4، شهریور 1388، صفحه 95-106 اصل مقاله (174.54 K) | ||
نویسنده | ||
منوچهر فروتن | ||
دانش آموختة دورة دکتری معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران | ||
چکیده | ||
این پژوهش درصدد پاسخ به این سؤال است که چه تحولاتی در فضاهای شهری از دورة ایلخانی تا ظهور مکتب اصفهان در دوره صفوی صورت گرفت و زمینههای اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی این تحولات چه بود؟ برای پاسخ به این سؤال با رویکردی تفسیری- تاریخی و بر اساس مطالعات کتابخانهای، تحولات شهرسازی در شهرهای واجد آثار شهرسازی این دوره با تحلیل تأثیرات تحولات اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی بررسی گردید. این دگرگونیها از زمان ایلخانان زمینه تحولات شهرسازی و شکلگیری فضاهای شهری جدید در شهرسازی ایران را فراهم نموده است. تأسیس حکومت صفویه و بهویژه اقدامات شاه عباس، زمینهساز ایجاد مکتب شهرسازی اصفهان شد. به این ترتیب عناصر و فضاهای شهریی که در دورههای پیشین شکل گرفته بود، تکامل یافتند و با هم ترکیب شدند. همچنین در مکتب اصفهان، ارسنهای تجاری ـ خدماتی یا مذهبی تشیع رسمی به جای ارسنهای مذهبی صوفیه، هستههای گسترش و توسعة شهری شدند. | ||
کلیدواژهها | ||
فضاهای شهری ایران؛ زمینههای تاریخی شهرسازی ایران؛ مکتب شهرسازی اصفهان؛ شهرسازی دوره ایلخانی؛ شهرسازی دوره تیموری؛ شهرسازی دوره ترکمانان | ||
مراجع | ||
1- ابن بطوطه،(1361)، "سفرنامه ابن بطوطه (رحله)" ، چاپ سوم ترجمه: محمد علی موحد، تهران: مرکز انتشارات علمی و فرهنگی.
2- امورتّی، ب. س، (1380) ، مذهب در دوران صفوی، در " تاریخ ایران (دورة صفویان) "، پژوهش دانشگاه کمبریج، ترجمة یعقوب آژند، تهران: جامی، صص 326-311.
3- اهری، زهرا، (1380) ، "مکتب اصفهان در شهرسازی (زبانشناسی عناصر و فضاهای شهری، واژگان و قواعد دستوری) "، مشاور: محسن حبیبی، تهران: دانشگاه هنر، معاونت پژوهشی.
4- اهری، زهرا، (1385) ، "مکتب اصفهان در شهرسازی: دستور زبان طراحی شالوده شهری". تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان چاپ و انتشارات.
5- بارتولد، و، (1352) ،"ترکستان نامه"، (2جلدی)، ترجمة کریم کشاورز، تهران: بنیاد فرهنگی ایران
6- باسانی، آ، (1385) ، دین در عهد مغول، "در تاریخ ایران (از آمدن سلجوقیان تا فروپاشی دولت ایلخانان) "، پژوهش دانشگاه کیمبریج، جلد پنجم، گردآورنده: ج.آ. بویل، ترجمة حسن انوشه، تهران: انتشارات امیرکبیر، صص 520-509
7- باستانی پاریزی، محمد ابراهیم، (1362الف) ،"سیاست و اقتصاد عصر صفوی"،چاپ سوم، تهران: صفی علیشاه
8- باستانی پاریزی، محمد ابراهیم، (1362ب) ، "گنجعلیخان"، تهران: اساطیر
9- پطروشفسکی، آ. ب، (1385) ، اوضاع اجتماعی ـ اقتصادی ایران در دورة ایلخانان،"در تاریخ ایران ( از آمدن سلجوقیان تا فروپاشی دولت ایلخانان) "، پژوهش دانشگاه کیمبریج، جلد پنجم، چاپ ششم، گردآورنده: ج.آ. بویل، ترجمة حسن انوشه، تهران: انتشارات امیرکبیر، صص 508-455
10- توسلی، محمود و بنیادی، ناصر، (1371) ، "طراحی فضای شهری: فضاهای شهری و جایگاه آنها در زندگی و سیمای شهری"، جلد 1، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری ایران
11- جعفری، جعفر بن محمد، (1343) ، "تاریخ یزد"، تصحیح ایرج افشار، تهران، بی جا
12- جنیدی، فریدون، (1366) ، نیشابور، "در شهرهای ایران"، به کوشش محمد یوسف کیانی، تهران: جهاد دانشگاهی، صص 382-362
13- حبیبی، سید محسن، (1374) ، مکتب اصفهان، اعتلاء و ارتقاء مفهوم دولت، "در مجموعه مقالات اولین کنگره تاریخ معماری و شهرسازی"، تهران: سازمان میراث فرهنگی کشور
14- حبیبی، سید محسن، (1375) ، "از شار تا شهر (تحلیلی تاریخی از مفهوم شهر و سیمای کالبدی آن، تفکر و تأثر) "، تهران: دانشگاه تهران
15- حناچی، پیروز و نژاد ابراهیمی سردرود، احد، (1385) ، بازخوانی میدان صاحب آباد از روی تصاویر شاردن و مطراقچی، "هنرهای زیبا"، شمارة 25، بهار 85، صص 44-35
16- خوانساری، مهدی و دیگران، (1383) ، "باغ ایرانی، بازتابی از بهشت"، ترجمة مهندسین مشاور آران، تهران: سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، دبیرخانة همایش بین المللی باغ ایرانی.
17- رشید الدین فضل الله همدانی، (1356) ، "وقفنامه ربع رشیدی"، به تصحیح مجتبی مینوی و ایرج افشار، تهران: انجمن آثار ملی
18- رشید الدین فضل الله همدانی، (1373) ، "جامع التواریخ" ، (دو جلدی)، تصحیح محمد روشن و مصطفی موسوی، تهران : البرز
19- رویمر، هـ. ر، (1380) ، «بر آمدن صفویان»، "تاریخ ایران (دوره صفویه) "، پژوهش دانشگاه کمبریج، ترجمة یعقوب آژند، تهران: جامی، صص 7-142
20- زمجی اسفزاری، معین الدین محمد، (1339) ، "روضات الجنات فی اوصاف مدینـﺔ هرات"، با تصحیح، حواشی و تعلیقات سید کاظم امام، تهران: دانشگاه تهران، مؤسسه انتشارات و چاپ
21- ستوده، حسینعلی، (1385) ،"تاریخ آل مظفر"، (2 جلدی)، چاپ اول 1346 ، تهران: دانشگاه تهران، مؤسسة انتشارات و چاپ
22- سلطان زاده، حسین، (1376) ، "تبریز، خشتی استوار در معماری ایران"، تهران: دفتر پژو هشهای فرهنگی
23- سمرقندی، کمال الدین عبدالرزاق، (1353) ، " مطلع سعدین و مجمع بحرین"، (دو جلدی)، به اهتمام عبدالحسین نوایی، تهران: کتابخانة طهوری
24- سیوری، ر. م، (1366) ، "ایران عصر صفوی"، ترجمة کامبیز عزیزی، چاپ دوم، تهران: سحر
25- سیوری، ر. م، (1380) ، نظام تشکیلاتی صفویان، " تاریخ ایران (دوره صفویه) "، پژوهش دانشگاه کمبریج، ترجمة یعقوب آژند، تهران: جامی، صص 161-179
26- شکاری نیری، جواد، (1384) ، "یافته هایی از طرح شنب غازان، پدیدة شهری عصر ایلخانی به نام باب البر"، هنرهای زیبا، شمارة 24، تهران: زمستان 1384، صص 73-80
27- عینی فر، علیرضا و میرزا کوچک خوشنویس، احمد، (1381) ، باز آفرینی تصوری شهر از متون تاریخی نیشابور غازانخانی، "هنرهای زیبا"، شمارة 11، تابستان 81، صص88-77
28- فریر، رانلد، (1380) ، تجارت در دورة صفویان، "تاریخ ایران (دوره صفویه) "، پژوهش دانشگاه کیمبریج، ترجمة یعقوب آژند، تهران: جامی، صص 219-274.
29- کاتب یزدی، احمد بن حسین، (1357) ،"تاریخ جدید یزد". به اهتمام ایرج افشار، تهران: امیر کبیر
30- کلاویخو، روی گونسالس د، (1384) ، "سفرنامه کلاویخو"، ترجمة مسعود رجب نیا، چاپ پنجم (چاپ نخست 1377)، تهران: مرکز انتشارات علمی و فرهنگی
31- کونئو، پائولو، (1384) ، "تاریخ شهرسازی جهان اسلام"، ترجمة سعید تیز قلم زنوزی، تهران: وزارت مسکن و شهرسازی سازمان عمران و بهسازی شهری
32- لمبتیون، ان. ک. اس، (1377) ،"مالک و زارع در ایران" ، (چاپ چهارم) ، ترجمة منوچهر امیری، تهران: مرکز انتشارات علمی و فرهنگی
33- محمد مرادی، اصغر، (1378) ، کنکاشی پیرامون شهر قدیم کرمان با استناد به شواهد مکتوب و آثار معماری و شهرسازی، "مجموعه مقالات دومین کنگرة معماری و شهرسازی ایران" ، (ج4)، تهران: سازمان میراث فرهنگی کشور
34- مستوفی بافقی، محمد مفید بن محمود، (1385) ، "جامع مفیدی" ، (جلد اول و دوم)، به اهتمام ایرج افشار، تهران: اساطیر
35- مستوفی، حمدالله، (1362) ، "نزهـه القلوب"، به اهتمام و تصحیح گای لیسترنج، تهران: دنیای کتاب
36- میر جعفری، حسین، (1385) ،"تاریخ تحولات سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی ایران در دورة تیموریان و ترکمانان"، ویرایش دوم، چاپ پنجم، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت)، اصفهان: دانشگاه اصفهان
37- نوایی، عبدالحسین و غفاری فرد، عباسقلی، (1386) ، "تاریخ تحولات سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی ایران در دوران صفوی"، چاپ سوم، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت)
38- هیلنبراند، رابرت، (1380) ، معماری ایران در دورة صفویان،"تاریخ ایران (دوره صفویه) "، پژوهش دانشگاه کمبریج، ترجمة یعقوب آژند، تهران: جامی، صص 403-494
39- وصاف الحضره، (1346) ، "تحریر تاریخ وصاف"، به تصحیح عبدالمحمد آیتی، تهران: بنیاد فرهنگ ایران
40- ویلبر، دونالد و گلمبک، لیزا، (1374) ، "معماری تیموری در ایران و توران"، ترجمة کرامت الله افسر و محمد یوسف کیانی، تهران: سازمان میراث فرهنگی کشور | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,295 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 3,752 |