ارزیابی توان اکولوژیکی به منظور توسعه جنگل با استفاده از AHP (مطالعه موردی، حوزه آبخیز ارنگه، استان البرز)

علوم و تکنولوژی محیط زیست، دورهبیست و دوم، شماره شش، شهریور  ماه 99

ارزیابی توان اکولوژیکی به منظور توسعه جنگل با استفاده از AHP

(مطالعه موردی، حوزه آبخیز ارنگه، استان البرز)

شادی شریفیان[1]*

 shadysharifian@yahoo.com

محمد رضوانی[2]

فرحناز رشیدی[3]

چکیده

زمینه و هدف: با توجه به روند تخریب جنگل‌های طبیعی، افزایش جمعیت انسانی و نیاز روز افزون به خدمات اکوسیستمی، توسعه جنگل و جنگل‌کاری امری اجتناب ناپذیر خواهد بود. در همین راستا، قبل از هر گونه اجرای پروژه جنگل‌کاری می‌بایست مکانیابی مناطق مستعد و ارزیابی توان اکولوژیکی منطقه مد نظر قرار گیرد. این تحقیق با هدف ارزیابی توان اکولوژیک حوزه آبخیز ارنگه واقع در استان البرز و مکانیابی عرصه‌های مناسب برای جنگل‌کاری صورت گرفته است.

روش بررسی: با توجه به هدف تحقیق، به‌ منظور ارزیابی توان اکولوژیکی، معیارهای محیط‌زیستی اثر گذار شامل عوامل فیزیکی (فیزیوگرافی، اقلیم و خاک) و عوامل زیستی (پوشش گیاهی) شناسایی شدند. سپس، گردآوری اطلاعات منطقه شامل گزارشات و داده‌ها و همچنین تولید نقشه‌ها صورت پذیرفت. در مرحله بعد با رویهم‌گذاری و تلفیق لایه‌های اطلاعاتی، واحدهای همگن تولید شدند. با استفاده از منطق بولین، اراضی با محدودیت مطلق و دائمی از روند ارزیابی حذف شدند و در نهایت 108 واحد بدون محدودیت جهت ارزیابی شناسایی گردید. در ادامه وزن شاخص‌های اصلی با استفاده از روش AHP (مقایسات زوجی) و نظرات کارشناسی تعیین شدند. ارزش‌های کیفی شاخص‌های اصلی با استفاده از روش مقیاس دو قطبی فاصله‌ای به مقیاس کمی تبدیل شده و سپس ارزش نهایی هر واحد همگن توسط روش SAW محاسبه گردید.

یافته‌ها: در این تحقیق، قابلیت‌های اراضی برای جنگل‌کاری در سه طبقه عالی به مساحت 5/9 هکتار، خوب به مساحت 9/1015 هکتار و متوسط به مساحت 5/578 هکتار تعیین شد و در نهایت، نقشه توان اکولوژیک برای توسعه جنگل تولید گردید.

بحث و نتیجه‌گیری: می‌توان به این نتیجه رسید که در 15% از عرصه قابلیت توسعه‌ی جنگل‌کاری وجود دارد که در این مناطق توان اکولوژیکی شرایط نسبتاً مناسبی دارد.

واژه‌های کلیدی: ارزیابی توان اکولوژیک، جنگل، تحلیل سلسله مراتبی، سامانه اطلاعات جغرافیایی، حوزه آبخیز ارنگه

Ecological Capability for Forest Development Using AHP

(Arangeh Watershed, Alborz Town (

Shadi Sharifian[4] *

shadysharifian@yahoo.com

Mohammad Rezvani [5]

Farahnaz Rashidi[6]

Abstract

Background and Objective: Due to the natural forests degradation rate, increasing human population and increasing need to ecosystem services, forest development and afforestation process will be unavoidable. In this respect, before any implementation of afforestation project, site selection of suitable areas and evaluation of ecological potential should be considered. This research has been done with the aim of evaluating the ecological potential of Arangeh watershed located in Alborz province and locating suitable areas for afforestation. 

Methods: According to the purpose of the study, in order to evaluate the ecological potential, effective environmental criteria including physical factors (physiography, climate and soil) and biological factors (vegetation) were identified. Then, area information was collected, including reports and data, as well as maps were produced. In the next step, by stacking and combining the information layers, homogeneous units were produced. Using Boolean logic, lands with absolute and permanent constraints were removed from the evaluation process and finally 108 unrestricted units were identified for evaluation. Then, the weights of the main indicators were determined using the AHP method (pairwise comparisons) and expert opinions. Qualitative values ​​The main indices were converted to quantitative scale using the bipolar distance method and then the final value of each homogeneous unit was calculated by the SAW method.

Results: In this study, land potentials for afforestation in three categories including: excellent (9/5 ha), good (1015/9 ha), and average (578/5 ha) were determined and finally an ecological potential map for the development of forest was produced.

Discussion & conclusion: It can be concluded that, in 15% of the area, there is potential for afforestation, that ecological potential has relatively suitable conditions in these areas.

Key words: Ecological Capability Evaluation – Forest – AHP – GIS  -AranghehWatershed

مقدمه

مطالعات موجود نشان می دهد که بحران‌های زیست محیطی در ایران بسیار پیچیده است و عوامل موثر در تشدید این بحران ها؛ ازدیاد جمعیت، بیابانی شدن مناطق مختلف، تخریب جنگل و به هم خوردن تنوع زیستی، گسترش مناطق مختلف شهری، آلودگی هوا، آب و فرسایش خاک را می توان نام برد (1). در سال 1318 طبق برآورد شادروان استاد کریم ساعی، کشور ما دارای 18 میلیون هکتار جنگل و طبق جدید ترین آمار سازمان جنگل ها و مراتع و منابع طبیعی کشور، ایران دارای 14318872 هکتار جنگل (بدون احتساب بیشه زارها و درختچه زار ها) می باشد (سایت رسمی  سازمان جنگل‌ها، مراتع و منابع طبیعی کشور) که این امر خود کاهش سطح جنگل در کشور را نشان می دهد. امروز تمامی کشورهای توسعه یافته و نیز بیش‌تر کشورهای در حال توسعه در یافته اند که استفاده از اراضی باید بر اساس برنامه ریزی باشد، تا ضمن کسب حداکثر محصول، محیط طبیعی نیز برای استفاده آیندگان مورد محافظت قرار گیرد. استفاده   نا صحیح و بی رویه از منابع طی سالیان متمادی موجب تخریب اراضی در وسعت چشم‌گیری گردیده است و حاصل آن به وجود آمدن اراضی فرسایش یافته، مراتع و جنگل‌های تخریب شده و گسترش مناطق کویری است که در ابعاد گسترده ای در گوشه و کنار کشور مشاهده  می‌شود. برنامه ریزی استفاده از اراضی ایجاب می کند که از هریک از اراضی براساس استعداد و قدرت تولیدی آن استفاده شود و از اختصاص اراضی به بهره‌برداری موقت و مخرب شدیدا خودداری گردد. امروزه مفهوم شهرها بدون وجود فضای سبز موثر در اشکال گوناگون آن دیگر قابل تصور نیست. پیامدهای توسعه شهری و پیچیدگی های معضلات زیست محیطی آن‌ها، موجودیت فضای سبز و گسترش آن را برای همیشه اجتناب ناپذیر کرده است. شهرها به عنوان کانون‌های تمرکز، فعالیت و زندگی انسان ها برای اینکه بتوانند پایداری خود را تضمین کنند چاره ای جز پذیرش ساختار و کارکردی متأثر از
سیستم های طبیعی ندارند. در این میان فضاهای سبز به عنوان جزء لاینفک و ضروری پیکره یگانه شهرها در متابولیسم آن‌ها نقش اساسی دارند که کمبود آن‌ها می تواند اختلالات جدی در حیات شهرها به وجود آورد. توجه به فضای سبز به طور عام به عنوان ریه های تنفسی شهرها تعریف اغراق آمیزی از کارکردهای آن، نیست بلکه این تشبیه بیان کننده حداقل کارکرد آن در مفهوم اکولوژیک شهرها به شمار می‌رود (2). از این رو توسعه جنگل و فضای سبز در حاشیه کلان شهر هایی مانند کرج که کانون تمرکز فعالیت های مختلف انسانی می باشند از اهمیت به سزایی برخوردار  می باشد. با توجه به این که محیط زیست طبیعی توان محدودی برای استفاده بشر دارد، ارزیابی توان اکولوژیک به عنوان هسته مطالعات زیست محیطی با پیشگیری از بحران های موجود، بستر مناسبی برای برنامه ریزی زیست محیطی فراهم می کند (3). ایجاد و بکار گیری سامانه های اطلاعات جغرافیایی منجر به بروز تغییرات و جهش های عظیمی در بسیاری از زمینه های سنتی و کلاسیک فعالیت و راهکار های مسایل پیچیده و مفصل گردید (4) منابع فیزیکی با فاکتورهای اقلیم آب و هوا، سنگ ها، شکل زمین، خاک و منابع زیستی با فاکتور پوشش گیاهی در این تحقیق به کمک سامانه اطلاعات جغرافیایی مورد بررسی قرار می گیرند. لذا تحقیق حاضر در نظر دارد توان اکولوژیک حوزه آبخیز ارنگه را به منظور   برنامه ریزی برای توسعه جنگل ارزیابی نماید. ارزیابی توان منطقه با روش ارزیابی چند معیاره می تواند به هدف این تحقیق که تعیین نقاط مناسب توسعه جنگل  می باشد، کمک کند. به علت توانایی های سامانه اطلاعات جغرافیایی در تجزیه و تحلیل سیستماتیک اطلاعات، این فن آوری می تواند به عنوان ابزاری، راه گشای  بسیاری از مشکلات و معضلات مربوط به تلفیق اطلاعات و تجزیه تحلیل های مکانی بوده و در جهت توسعه جنگل و فضای سبز در اطراف شهر های بزرگ مورد استفاده قرار گیرد.

مواد و روش ها

موقعیت جغرافیایی منطقه مورد مطالعه

حوزه آبخیز ارنگه (شکل1) با مساحت 5/10098 هکتار و حداکثر ارتفاع 3665، حداقل 1637 و ارتفاع متوسط 2689 متر می باشد،  از لحاظ تقسیمات کشوری جز استان البرز می باشد و در شمال این استان، 15 کیلومتری جاده کرج _ چالوس، در ضلع شرقی رودخانه و زیر دست سد کرج (امیر کبیر) واقع شده است. تمامی راه‌های ارتباطی بین روستاهای درون و مجاورحوضه آسفالت و راه‌های دسترسی به زیر حوضه ها جیپ رو می باشد. علاوه بر راه‌های ماشین رو راه‌های مالرو نیز دسترسی به قسمت‌های مختلف حوضه را امکان پذیر می سازد. حوزه آبخیز ارنگه در موقعیت جغرافیایی 51 درجه و 2  دقیقه و  35 ثانیه تا 51 درجه و 13 دقیقه و 26 ثانیه طول شرقی و 35 درجه و52 دقیقه تا 35 درجه و 58 دقیقه عرض شمالی واقع گردیده (5).

شکل 1- موقعیت جغرافیایی حوزه آبخیز ارنگه

Figure 1- Location watershed Arangeh

روش تحقیق

مطالعات پایه

در این تحقیق ابتدا معیار های اثر گذار در تعیین توان اکولوژیک منطقه با توجه به هدف مطالعه و خصوصیات منطقه شناسایی شدند. نقشه توپوگرافی رقومی با فرمت DGN، با مقیاس 1:25000 و نقشه های پوشش گیاهی، فرسایش پذیری و واحد اراضی خاک از مراجع و دستگاه‌های اجرایی و تحقیقاتی با مقیاس 1:50000تهیه گردید. نقشه های طبقات شیب، جهت جغرافیایی و ارتفاع با استفاده از نقشه مدل رقومی ارتفاعی (DEM[7])  تولید گردید. نقشه هم باران و هم دما توسط فرمول رگرسیون خطی دما و باران منطقه تولید شد. همچنین  با استفاده از اطلاعات و گزارشات موجود نقشه عمق خاک، بافت و زهکشی خاک نیز تفکیک و به صورت نقشه جدید کد گذاری گردید.

شناسایی محدودیت های اکولوژیکی به استفاده از منطق بولین

در این تحقیق با بررسی سایر مطالعات مشابه و نظر کارشناسان مناطق دارای محدودیت دایم و مطلق تعیین گردید. به این نحو

که طبقاتی  که دارای محدودیت مطلق برای توسعه جنگل هستند براساس منطق بولین، کد صفر و طبقاتی که محدودیتی ندارند، کد یک می گیرند. مناطق واجد محدودیت مطلق شامل شیب بالای 65%، ارتفاع بالاتر از 3000 متر، جهت جنوبی، بافت رسی و شنی کامل، فرسایش شدید، عمق کم، لایه بافر رودخانه ها (اطراف لایه رودخانه که با فاصله 150 متر از هر طرف تعیین حریم شد)، لایه برون‌زدگی سنگی ، لایه مناطق مسکونی، کشاورزی و باغات دارای کد صفر بوده و دارای محدودیت مطلق بوده از روند ارزیابی حذف می شوند. باقی مراحل کار روی واحدهای باقی مانده انجام می شود.

تعیین وزن معیارها به روش AHP[8]

تعیین وزن معیار ها، نرخ ناسازگاری معیار ها، به روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و از طریق مقایسه زوجی کارشناسان و به کمک نرم افزارExpert  Choice  انجام شد. در فرآیند تحلیل سلسله مراتبی پس از شناسایی معیار های اثرگذار به منظور ارزیابی توان اکولوژیک، گام اول ایجاد ساختار سلسه مراتبی می باشد که در آن اهداف، معیارها، زیر معیار ها و ارتباط بین آن‌ها نشان داده می شود. گام بعدی شامل محاسبه وزن (ضریب اهمیت) معیار ها و زیر معیارها و بررسی سازگاری منطقی قضاوت می باشد (6). در این مرحله برای تعیین اهمیت و وزن دهی به هرکدام از معیار های مورد بررسی، پرسشنامه‌هایی طراحی شد که در اختیار 10 کارشناس قرار گرفت.

ارزیابی توان اکولوژیک منطقه به روش تصمیم گیری چند معیاره[9]

قبل از ارزیابی و تعیین ارزش پلی گون ها شاخص های کیفی با استفاده از مقیاس دوقطبی – فاصله ای [10] کمی شدند و در مرحله
بعد به منظور قابل مقایسه شدن مقیاس های مختلف اندازه گیری (به ازای شاخص های گوناگون) از بی مقیاس کردن خطی استفاده شد (7). سپس با استفاده از روش SAW[11] که جز زیر گروه نمره گذاری و امتیاز دهی جبرانی (ضعف یک شاخص توسط امتیاز شاخص دیگر جبران می‌شود) است و برای تعیین ارزش واحد هایی که شاخص های اثر گذار مجزایی دارند قابل استفاده است، واحد های قابل ارزیابی طبقه بندی شدند. ارزش های هر شاخص در وزن آن و مجموع این حاصل‌ضرب برای هر واحد همگن بدست می آید. با توجه به دامنه ارزش های ممکن (ارزش 9 در مطلوب‌ترین حالت و ارزش 1 در نامناسب‌ترین حالت) توان اکولوژیکی به 4 طبقه توان تقسیم بندی   می گردد. در مرحله پایانی با توجه به ارزش‌های نهایی به دست آمده مربوط  به هر اکوسیستم خرد در منطقه مورد مطالعه، طبقه بندی صورت گرفت. هر واحد با توجه به ارزش نهایی خود در یکی از 4 طبقه ممکن قرار گرفت و جهت انجام برنامه‌ریزی و تحلیل‌های بعدی اماده شد (7) و درنهایت، نقشه توان اکولوژیک منطقه تولید شد.

 نتایج

در زیر نتایج حاصل از مطالعات پایه، نقشه شیب (شکل 2)، جهت 

 (شکل 3)، هیپسومتری (شکل 4)، هم دما (شکل 5)، هم باران    (شکل 6)، فرسایش خاک (شکل 7)، زهکشی (شکل 8)، عمق خاک (شکل 9)، و تیپ گیاهی (شکل 10) نشان داده شده است.

نتایج حاصل از تلفیق اطلاعات و تولید واحد های همگن زیست محیطی

ارزیابی توان اکولوژیک منطقه مورد نظر، با روی هم گذاریلایه

هایاطلاعاتی (شیب، جهت جغرافیایی، ارتفاع، هم باران، هم دما، خاک، پوشش گیاهی)، انجام گرفت (شکل 11).

نتایج حاصل از حذف محدویتها به روش بولین

به وسیله روش بولین تمامی واحدها به راحتی و باکد 2 حرفی صفرو یک به لحاظ مطلق بودن محدودیت برای توسعه جنگل مشخصو حذف شدند. با توجه به این که مطابق با نظر کارشناسی و براساس هدف ارزیابی (توسعه جنگل)، شیب بالاتر از 60%، ارتفاع بالاتر از 3000 متر، واحدهای دارای جهت های جنوبی، واحدهای دارای زهکشی فقیر، واحدهای دارای عمق کم، حریم 150 متری لایه رودخانه، مناطق مسکونی، باغات، مناطق کشاورزی، مناطق توده سنگی و سطوح خیلی شیب‌دار به عنوان محدودیت در نظر گرفته شدند،که این مناطق 11/84 درصد از کل منطقه را در برگرفته اند و از روند ارزیابی حذف گردیدند (شکل 12).

                                                                                                   شکل12- نقشه مناطق فاقد محدودیت برای توسعه جنگل

Figure 12- Map areas without restriction to the Forest Development

نتایجحاصل از تعیین وزن معیارها

این ماتریس به مقایسه 9 فاکتور زیست محیطی اثر گذار در منطقه می باشد. تعیین اعتبار مقایسه زوجی، با نرخ ناسازگاری که باید کم‌تر  از 1/0 باشد، مشخص می گردد. نرخ ناسازگاری مقایسه زوجی گروهی، 02/0 بدست آمده که کم‌تر از 1/0 می باشد، در نتیجه این مقایسه معتبر است. براساس نتایج حاصل از نظرات کارشناسان در تشکیل ماتریس مقایسه زوجی در فرآیند تحلیل سلسله مراتبی، شاخص ارتفاع با وزن نهایی 249/0 به عنوان مهم‌ترین فاکتور و شاخص فرسایش پذیری با وزن نهایی 31/0 به عنوان کم اثرترین شاخص جهت جنگلکاری در منطقه مورد مطالعه شناخته شد (جدول1).

جدول 1- وزن هر شاخص با استفاده از نرم افزار EC و روش تحلیل سلسله مراتبی (مقایسه زوجی)

Table 1- Weight of each index using EC software and hierarchical analysis method (paired comparison)

ارزش گذاری کمی لایه های اطلاعاتی

طبقات مربوط به 9 معیار مورد بررسی بر اساس نظر کارشناسی به صورت زیر ارزش گذاری کمی شدند (جدول 2).

جدول 2- میزان ارزش گذاری کمی لایه های اطلاعاتی

Table 2- The valuation of a layer of intelligence

نتایج حاصل از ارزیابی واحد ها به روش SAW

در مرحله آخر با استفاده از روشSAW نقشه نهایی ارزیابی واحد های همگن زیست محیطی منطقه بدست امد. (جدول 3)، نشان دادکه از 5/10088 هکتار اراضی منطقه، 1604 هکتار (9/15%) به عنوان اراضی قابل ارزیابی و فاقد محدودیت شناخته شد. از 1604 هکتار مناطق قابل ارزیابی، میزان 499501/9 هکتار اراضی با توان عالی، 964/1015 هکتار اراضی با توان خوب و 5723/578 هکتار اراضی با توان متوسط برای توسعه جنگل داشتند (شکل 13).

شکل 13- نقشه نهایی ارزیابی واحد های زیست محیطی حوزه آبخیز ارنگه

Figure 13- The final map units environmental assessment watershed Arangeh

جدول 3- نتایج حاصل از ارزیابی واحد های زیست محیطی منطقه مورد مطالعه

Table 3- The results of the environmental assessment study area units

بحث

ارزیابی توان اکولوژیکی بر اساس برنامه های مدیریتی نوین نیازمند تصمیم گیری بر اساس روابط متقابل بین معیارهای گوناگون اکولوژیک می باشد. چرا که با شناخت میزان تاثیرپذیری هرکدام از شاخص ها  و عوامل اکولوژیک در روند ارزیابی، می-توان تصمیم صحیح و جامع تری گرفت و ارزیابی انجام شده، نمود بهتری از توان سرزمین جهت ‌کاربری‌های مختلف را داشته باشد. در این تحقیق ارزیابی توان اکولوژیک حوزه آبخیز ارنگه در استان البرز، با هدف توسعه جنگل با استفاده از روشAHP مورد مطالعه قرار گرفته است. در این مطالعه با توجه به مطالعات پیشین و همچنین استفاده از نظرات متخصصان   9 شاخص شیب، جهت، ارتفاع، تیپ پوشش گیاهی، عمق خاک، زهکشی، فرسایش، دما و بارندگی به کار گرفته شد. حسینی و همکاران (1379)، در تحقیقی به منظور بررسی روش های ارزیابی توان اکولوژیک با شاخص های مشابه این تحقیق پرداختند و به نتایج مشابهی دست یافتند. همچنین بابایی کفاکی (1385)، میرداوودی (1385)، امیری (1388) و وان لیو [12](2008) هر کدام در تحقیقات خود به مطالعات طبقه بندی زست محیطی با فاکتور هاو نتایج مشابه این تحقیق پرداختند. (3، 8، 9، 10و 11). در این مطالعه به منظور ارزیابی توان منطقه مورد مطالعه برای کاربری جنگل از تلفیق روش AHP با GIS استفاده شد. روش AHP این قابلیت را دارد که از نظرات کارشناسان در فرآیند ارزیابی استفاده کند. علاوه براین، انعطاف پذیر است و میتوان هر تعداد معیار و زیرمعیار را در آن بکار برد. روش GIS توانایی زیادی درتولید، ذخیره سازی، بازیابی، اصلاح  و دست‌کاری و ارزیابی داده‌ها و اطلاعات مکانی و فضایی را دارد  و از طرف دیگر روش AHP توانایی ترکیب شدن با داده های فضایی و مکانی و ترجیحات و تجربیات تصمیم گیران و متخصصان در قالب گزینه های تصمیم را دارد و مجموعه ارزش‌مندی از معیارها را برای نشان دادن اولویت های تصمیم گیران و ترکیب آن‌ها باGIS  ارایه می‌دهد (12،13و14). همچنین تحقیق حاضر ضمن تایید تحقیقات گذشته  توانایی سودمند GIS در مکان یابی، و ترکیب و روی هم گذاری معیارهای مختلف اکولوژیک را بیش‌تر نمایان ساخته است (15،16و17). از دیگر مزایای AHPاستفاده از نظرات گروهی است،  می توان از نظرات کارشناسان و متخصصان مختلف که هر کدام دارای نظرات، دیدگاهها ،اهداف، خواسته ها و عقاید مختلفی هستند بهره جست و قضاوت‌های متخصصان را مورد ارزیابی قرار داد (18). در این مطالعه معیارها و زیرمعیارهای موثر بر ارزیابی و وزن آن‌ها به درستی   و با صحت قابل قبول (زیر 1/0) از طریق مرور منابع و نظرات متخصصان در قالب مقایسه زوجی وAHP، تعیین شدند. با توجه به نتایج حاصل از AHP بیش‌ترین ارزش مربوط به ارتفاع بود. در تحقیقات نوع‌دوست واجتهادی (1383)، میزرانی (1385)، مرادزاده (1388)، رحیمی زاده وهمکاران (1390)، زارع و همکاران (1390) و تاپینرا و دیگران ^[13](1998) عامل ارتفاع از سطح دریا به عنوان اثر گذار ترین عامل معرفی شد.  فرسایش نیز کم‌ترین تاثیر را در روند ارزیابی به خود اختصاص داد. (19، 20، 21، 22، 23 و 24). همچنین این مطالعه مشابه با تحقیقات (اشرفی پور، 1386؛ لاریجانی، 1386) کاربرد این روش نیز با تلفیق وزن زیر معیارها و نقشه آن‌ها در محیط GIS و استفاده از روش SAW، دستیابی به نقشه اولویت اکولوژیک دقیق به اثبات رسید (25 و26). باتوجه به این‌که شرایط اکولوژیکی در یک منطقه حاصل بر همکنش متقابل بین تمام عوامل اکولوژیکی می باشد، روش SAWکه یک روش مبتنی بر مدل جبرانی است و با مبادله ارزش شاخص، ارزش حاصله را با توجه به ارزش تمامی شاخص ها تعیین می‌نماید. که این امر ارزیابی دقیق تر و منطقی‌تر را به دنبال دارد (7). از جمله موارد قابل توجه در این روش دقت، سهولت، سرعت انجام کار و قابلیت تکرار آسان آن به ویژه در مطالعات مربوط به ارزیابی توان با معیارهای زیاد دخیل در فرآیند ارزیابی، است (26). با توجه به اطلاعات حاصل از ارزیابی توان اکولوژیک منطقه و تهیه نقشه توان در سه طبقه عالی با مساحت 5/9 هکتار، خوب با مساحت 9/1015 هکتار و متوسط با مساحت 5/578 هکتار، می توان به این نتیجه رسید که کلا در 15% از عرصه قابلیت توسعه داریم، پس می توان گفت که در مساحت کمی از منطقه قابلیت توسعه جنگل داریم، و در آن قسمت هم توان اکولوژیکی عرصه در شرایط نسبتا مناسبی قرار دارد.

منابع

1. Mosaddegh, A., 2006.Environmental Crisis in Iran, Journal of Forest and Rangeland, No.68&69, pp. 98-99. (In Persian)
2. Majnounian, H., 1995.Topics around parks, green spaces, Publications, Parks Organization and green space in Tehran, p. 106. (In Persian)
3. Amiri, M., Jalali. Gh., Salman Mahini, A., Hosseini, M., Azari Dehkordi, F.,2009. Evaluation of Ecological Efficiency in two Thousand and three seven north of iran of iran using GIS, environmental journal, No. 50, pp. 44-33. (In Persian)
4. Malek Ghasemi, A., Babaee kafaki.S., 2005. Introduction of suitable species for forestry and development of green spaces in semi-arid regions using GIS and based on the principles of land management, Journal of Agricultural Science, No.2, pp. 69-80. (In Persian)
5. Pars Peyb Consulting Engineers Co. 2008. Reporting the Ergah Watershed, Alborz Province, Department of Natural Resources and Watershed Management of Tehran Province. (In Persian)
6. Zebardast, E., 2001. Application of Analytical Hierarchy in Urban Planning", Journal of Fine Arts, No. 10, pp. 13-21. (In Persian)
7. Asghar Pour, M., 1999.Multi-criteria Decision, First Edition, Tehran University Press, p. 200. (In Persian)

8.      Hosseini, M., AkbariNil, M., MakhdomFarkhondeh, M., Sabgheb Talebi, kh., 2000.Possibility of habitat for two natural habitats of Zarbin in northern Iran, Daneshvar Journal, No. 31, pp. 57-68. (In Persian)

9.      Babaee Khafaki, S., 2006.Evaluating the forest ecosystem for the classification of forest lands using GIS (Case studies of Abkhiz Kazem Rud, North of Iran), Journal of Agricultural Science, No. 12, pp.67-80. (In Persian)

10.  Mirdavoodi, H., Zahedi, H., Shokoi, M., Torkan, j.,2006. Identifying Effective Ecological Factors on Rangeland vegetation using Multivariate Analysis Quarterly journal of Iranian Derby and Desert Research.NO.13, pp.211-201. (In Persian)

11. Van lio, N., Namdinh, A., 2008. Use of GIS modelling assessment of forestry land s potential in thua thien hue province of central Vietnam, pp 220.
12. Nekhay, O., Arriaza, M., Guzmán-Álvarez,J.R., 2009. Spatial analysis of the suitability of olive plantations for wildlife habitat restoration. Computers and Electronics in Agriculture, No. 65, pp. 49-64.
13. Kumari, S.,Behera, M.D., Tewari, H.R., 2010. Identification of potential ecotourism sites in West District, Sikkim using geospatial tools. Tropical Ecology, No.51, pp.75-85.
14. Hajehforooshnia, Sh., Soffianian, A., Mahiny, A.S., Fakheran, S., 2011. Multi objective land allocation (MOLA) for zoning Ghamishloo Wildlife Sanctuary in Iran. Journal for Nature Conservation, No.19, pp. 254-262.

15.  Babaei Khafaki, S., 2001.Environmental (ecological, economic and social) assessment of Kashm Rrood watershed (36th area) North forests), Ph.D. Department of Forestry, Faculty of Sciences Islamic Science and Research Unit. pp. 31-33. (In Persian)

16.  Asgari, Sh., 2007.Evaluating ecological potential of the environment and sustainable development in Ilam province based on the systematic analysis model. Journal of Reference Science Proceedings of the 4th National Conference on Watershed Management Sciences and Engineering, watershed management, No. 4, pp. 1-10. (In Persian)

17.  Yadegari dehkordi, S., 2007. Evaluation of Ecological efficiency of sedkaron 4 lake for tourism using (GIS). Thesis for Master of Science (MSc) in Environmental Science, Islamic Azad University, Science and Research Branch of Tehran, p. 49. (In Persian)

18.  Kupfer, J., Franklin, B., 2000. Evaluation of ecological classification system. landscape and urban planning, No. 49, pp.179-190.

19. Noodost, F., Ejtehadi, H.,2004. A Study of the Effect of Variable Land Formation on the Separation of Vegetation Communities of Tandora National Park Using the GIS Geographic Information System (GIS), Journal of the Desert, No. 9, pp. 196-183. (In Persian)

20.  Mirzani, J., AkbarNia, M., Hosseini, M., Hassan Zadeh, J., 2006. The study of Orghavan forests in northern Iran, Journal of Forest and Poplar Research, No. 14, pp. 381-371. (In Persian)

21.  Moradzadeh, F., 2000. Evaluatiom V of Ecological Power by GIS for Planning for Forest Water Development (A Case Study of Dadabad Substants IN Lorestan Province), Master thesis in Forestry, Islamic Azad University, Science and Research Branch of Tehran, p. 39. (In Persian)

22.  Zare, R., 2010. Study of the ecological potential of the southern slopes of Alborz for forest development using GIS, Case study of Darreh-e-Wide watershed - Northwest of Tehran, Master's Degree in Forestry, Islamic Azad University, Science and Research Branch, Tehran, p. 70. (In Persian)

23.  Rahimizadeh, N., BabaeeKafaki, S., Mataji, A., 2011.Determination of suitable forest species based on the ecological capability of southern Alborz Range using GIS. Case Study in Kerman - Velenjak Shemiran,Journal of Natural Resources Sciences and Technology, No. 1, pp. 43-56. (In Persian)

24. Tappeiner, u., Tasser, E., Tappeiner.G, 1998.Modelling vegetation patterns using natural & anthropogenic influence factors:preliminary experience with      GIS based model applied to an Alpine area. Ecological modeling, No.113, pp.225-237.
25. Ashrafipoor, R.,2007. Amazon Abakiz Province Two thousand Tonekabon with the aim of ecotourism development. Ph.D. Department of Forestry, Islamic Azad University, Science and Research Branch, pp. 20-23. (In Persian)
26. JavadiLarijani, A., 2007.Evaluating the ecotourism capability of the city to the extent of the sensitivity to erosion and stability of the land using GIS. Master's degree in environmental sciences, Islamic Azad University, Sciences and Research Branch, pp. 34-35. (In Persian)