بررسی آلودگی صوتی و آزردگی صوتی در مناطق مسکونی تحت تاثیر از صدای فرودگاه بین المللی اهواز

علوم و تکنولوژی محیط زیست، دورهبیست و یک، شماره چهار، تیرماه 98

بررسی آلودگی صوتی و آزردگی صوتی در مناطق مسکونی تحت تاثیر از صدای فرودگاه بین المللی اهواز

نگین بابادی ^[1]

مریم محمدی روزبهانی[2]  ^*

mmohammadiroozbahani@yahoo.com

کاظم حمادی [3]

چکیده

زمینه و هدف: ترددهواپیماهادربافتشهریوسروصدایفرودگاهیکیازآثارنامطلوب ومتداولزیستمحیطی به شمار می­رود. گسترشفرودگاه­هاسبب شدهاستتاامروزهفرودگاههاومناطقمسکونیبسیاربهیک دیگرنزدیکشوندوهمینموضوعاهمیت بررسیآثارآلودگیصوتیناشیازپروازهواپیماهاراآشکارترمی­کند. هدف از این پژوهش، بررسی میزان آلودگی صوتی ناشی از تردد هواپیماها در محدوده­ی  پیرامون فرودگاه و در مسیر پرواز هواپیماها در شهر اهواز می­باشد.

روش بررسی: در این پژوهش ابتدا طی یک بازه زمانی4 ماهه و در دو نوبت روز و شب،  میزان تراز صوتی در70 ایستگاه که در مسیر پرواز هواپیماها در محدوده شهری واقع هستند، اندازه­گیری شد. بعد از آن پرسش­نامه­های میزان آزاردهندگی صدا توسط ساکنین مناطق مورد مطالعه و کارکنان فرودگاه تکمیل گردید.

یافته‌ها: نتایج حاصل از این پژوهش نشان داده است میانگین تراز فشار صوت در محدوده مورد مطالعه به ترتیب در نوبت روز و شب 69/68 دسی بل و 62/65 دسی بل اندازه­گیری شد. در طول مدت سنجش کم­ترین تراز فشار صوت اندازه­گیری شده با81/ 58 دسی بل در منطقه کوی پاستوریزه و بیش­ترین تراز فشار صوت  با 76/85  دسی بل در منطقه علی آباد ثبت شده است.

بحث و نتیجه‌گیری: بر­اساس نتایج حاصل می­توان عنوان نمود که میزان صوت در تمامی ایستگاه­های مورد مطالعه دارای حدود بالاتری از استاندارد سازمان حفاظت محیط زیست ایران بوده است.

واژه­های کلیدی: آلودگی صوتی، فرودگاه اهواز، آزردگی صوتی.

Study of Noise Pollution and Noise Annoyance in Residential Areas Affected by Sound of Ahvaz International Airport

Negin Babadi [4]

Maryam Mohammadi Rouzbahan [5] *

mmohammadiroozbahani@yahoo.com

Kazem Hemadi [6]

Abstract

Background and Objective: Airplanes shuttling in urban context and airport noise are considered as common undesirable environmental effects caused by establishment or development of airports. Airport development has decreased the distance between airport and residential area and this highlights the importance of investigating the effects of the acoustic pollution caused by flights. The purpose of this study is to investigate the amount of acoustic pollution caused by flights in an area around the airport and in the direction of airplanes in Ahvaz.

Method: For this purpose, the rate of acoustic balance was measured during a four-month intervals in two day and night turns in 2015. In this study, 70 station were selected, in which sound rate was measured with 3 repetitions. Then the questionnaires a noise annoyance were completed by residents of the study area and the airport staff.

Findings: According to the results, the average balance of acoustic pressure in day turn and night turn were 68.69 and 65.62 dB respectively. During the measurement, the minimum sound pressure level of 58/81 dB and the maximum sound pressure level of 85/76 dB were recorded in Kooye-Pastorizeh and Aliabad regions.

Discussion and Conclusion: Results show that sound value in all the studied stations is higher than the standard of EPA.

Keywords: Acoustic pollution, Ahvaz airport, Acoustic annoyance.

مقدمه

آلودگی صوتی تهدید جدی برای سلامت انسان­هاست که به دلیل تنوع منابع (ترافیک، صنعت، محل کار و هم جواری) یکــــی از گسترده­ترین خطرات برای سلامتی انسان به شمار می­رود. از عمده­ترین مشکلاتی که صداهای ناخواسته ایجاد می­کنند آزردگی صوتی می­باشد. آزردگی مربوط به واکنش به سروصدای ناخواسته است و زمانی رخ می دهد که سرو صدا با تفکر اصلی یا وظیفه­ای که شخص در حال انجام آن است تداخل کند. اثرات بهداشتی ناشی از آلودگی صوتی شامل افت موقت و دایم شنوایی،اثرات فیزیولوژیکی عمومی مثل تحریکات عصبی، ضربان قلب، فشار خون، تغییر در دیواره شریانی و احتمال حمله قلبی، ناراحتی­های اجتماعی مانند اثر برخواب و روابط اجتماعی و خانوادگی افراد مخصوصاً هنگامی که افت شنوایی اتفاق می افتد(1و2).

مسایل و چالش های ناشی از تلفیق و ترکیب عملکرد فرودگاه در بافت فضای شهری، مسایل پیچیده ایهستند.  فرودگاه می تواند اثرات ژرفی بر کاربری ها و فعالیت های پیرامون آن داشته باشد. این تأثیرات ممکن است اقتصادی، توسعه ای، بصری و غیره باشد(3). قبل از این که حمل و نقل هوایی به عنوان یک صنعت و فن آوری برای جابه جایی مسافر و کالا مطرح شود، فرودگاه ها اغلب در فاصله قابل توجهی از شهر و در محل­هایی که دارای زمین ارزان با موانع بسیار کمی هستند، قرار می­گرفتند. به دلیل ماهیت هواپیماها در آن زمان و عدم مداومت و تناوب در پروازها، آلودگی صوتی مشکلی برای جامعه ایجاد نمی­کرد. تراکم پایین جمعیت در مجاورت فرودگاه و ترافیک سبک هوایی، از وقوع تصادفات اتفاقی خطرناک برای جوامع شهری جلوگیری می کرد.این در حالی است که امروزه رشد فوق العاده ترافیک هوایی، احتمال عکس العمل منفی جامعه را افزایش می دهد (3و4). ناراحتی ناشی از تولید صدا بستگی به مسیر اوج گیری هواپیما، نوع موتور بالابر و وزن ناخالص هواپیما دارد. با پیدایش هواپیماهای جت مساله به صورت جدی­تری نمایان گردید. بنابراین، محل فرودگاه باید به نحوی انتخاب گردد که مسیرهای نشست و برخاست هواپیماها بر فراز زمین­های غیر مسکونی و صنعتی باشد(5).  سروصدای ناشی از هواپیما در مناطق اطراف فرودگاه، از آسایش و رفاه زندگی مطلوب در آن ناحیه می­کاهد و هم چنین می­تواند منشا آزار و اذیت بسیار شده ، خواب را مختل سازد، با مکالمات و محاورات تداخل کند و مردم را از لذت بردن از بسیاری از فعالیت­های تفریحی محروم نماید. سروصدای هواپیما به ویژه برای سلامت کارکنان فرودگاه یعنی کسانی که به خاطر نوع وظایف شان روزانه در معرض سروصدای شدید هواپیما قرار دارند، خطر­آفرین است. لذا برقراری ضوابط و مقررات پیش گیرانه شدیدی مانند استفاده اجباری از تجهیزات حفاظتی صوتی برای این گونه افراد و کاهش ساعات کار ضروری است(6). از عمده­ترین عوامل تولید سروصدا در فرودگاه­ها ، موتور هواپیما است که برحسب نوع و عملیاتی که توسط هواپیما انجام می­گیرد متفاوت می باشد. دو مولفه ی اصلی ایجاد سروصدای موتور هواپیما، جریان گاز خروجی با سرعت بالا از اگزوز و جریان هوا در سیستم فن و کمپرسور است.هواپیما به هنگام فرود از ارتفاع خود می کاهد و هم زمان با کاهش ارتفاع، فاصله آن با موانع دریافت کننده زمینی کم می شود که در نتیجه تمام کاربری هایی مستقر در مسیر هواپیما تا خاتمه عملیات نشست درمعرض آلودگی صوتی شدید قرار می گیرند(7). به هنگام برخواستن هواپیما نیز کلیه کاربری هایی که در مسیر پرواز در ارتفاع کم واقع شده اند، در معرض آلودگی صوتی شدید قرار می گیرند.اصولاً بیش ترین سروصدا در هنگام پرواز هواپیما ایجاد می شود. اثرات سروصدای هواپیماها در مناطق جمعیتی به عوامل مختلف بستگی دارد. این عوامل را می توان شامل مقدار و مشخصات مدت زمان تداوم سروصدا، مسیرهای پرواز مورد استفاده در زمان نشست و برخاست ، فرآیند تعداد و نوع عملیات، چگالی ترافیک هوایی، ترکیب ناوگان هواپیمایی، نحوه­ی استفاده از باندهای پرواز ، زمان، فصل و شرایط اقلیمی دانست (8). پرواز هواپیما و محیط فرودگاه از منابع سروصدای بلند هستند که غیر از کارکنان نسبتاً زیاد فرودگاه، جمعیت بالایی از جامعه ساکن در نزدیک فرودگاه را تحت تاثیر قرار می­دهند. صدای فرودگاه فقط در معدودی از موقعیت­ها از حد مجاز فراتر می رود ولی سبب کاهش شنوایی در افرادی می­شود که با آن مواجه هستند(7). در پژوهش Scheckenberg و همکاران در سال 2010 در فرودگاه فرانکفورت سه گروه شامل افراد در معرض آلودگی صوتی فرودگاه، افراد در معرض آلودگی صوتی راه آهن و افراد در معرض آلودگی صوتی بزرگ راه ها و آزاد راه ها از نظر شاخص های سلامتی با یک دیگر مقایسه شدند. هر سه گروه در معرض آلودگی صوتی بوده­اند و در فواصل زمانی معین از آن ها جمع آوری اطلاعات به عمل آمد. افراد با توجه به سن و جنسیت و موقعیت مالی- اجتماعی طبقه­بندی شدند. در انتها مشخص گردید که شاخص کیفیت سلامت و بهداشت محیط در افرادی که در معرض آلودگی صوتی فرودگاه هستند به نسبت سایرین کم تر است (9).

در سال 1392 پژوهشی دررابطه با اثرات آلودگی صوتی فرودگاه مهرآباد بر ساکنین واقع در منطقه تهران سر انجام گردید. نتایج حاصل از تحقیق نشان داد که بیش از 90 درصد از ساکنین از برهم خوردن تمرکز خود و فرزندان شان در انجام فعالیت­های روزانه و تاثیر نامطلوب بر استراحت و خواب و...خود اظهار نارضایتی نموده اند. در پایان راهکارهایی برای کاهش این حالت از آلودگی ارایه دادند(10). در پژوهشی اثرات آلودگی صوتی فرودگاه مشهد بر مناطق مسکونی پیرامون بررسی گردید.نتایج نشان داد اختلال در خواب، حالت عصبی،استرس و بیماری روحی ، تداخل در گفتارو ترس از برخورد هواپیما از نظر تاثیر پذیری از نویز هواپیماها به ترتیب در اولویت اول تا پنجم قرار دارند(11). شهر اهواز جزء یکی از بزرگ­ترین و مهم­ترین کلان شهرهای ایران محسوب می شود که به دلیل موقعیت جغرافیایی و استقرار صنایع بزرگ در خوزستان از اهمیت ویژه­ای برخوردار است و به علت این که فرودگاه در محدوده شهری استقرار یافته است. سطح آزردگی و نارضایتی مردم را به طور محسوسی افزایش داده است. این امر موجب گشت تا پژوهشی با هدف اصلی بررسی آلودگی صوتی و آزردگی صوتی در مناطق مسکونی تحت تاثیر از صدای فرودگاه بین المللی اهواز صورت گیرد.

روش بررسی

فرودگاه بین المللی اهواز در شمال شرقی شهر اهواز و با مختصات جغرافیایی 31درجه و 20دقیقه و 15 ثانیه عرض شمالی و 48درجه و 45 دقیقه و 43 ثانیه طول شرقی و دارای باند نشست و برخاست هواپیما به عرض 45 متر و طول 3400 متر در داخل این شهر واقع شده است. این پژوهش در بهار و تابستان سال1394 در مناطق اطراف فرودگاه بین المللی اهواز انجام شد. در ابتدا براساس بازدیدهای منطقه ای سایت ها و ایستگاه­های اندازه گیری، ترازهای آلودگی صدا در شهر اهواز با توجه به موقعیت منبع انتشار صدا (فرودگاه) تعیین گردید(70ایستگاه)در این راستا 7منطقه با کاربری مسکونی (مناطق علی آباد، کوی پیروزی ، کوی عابدی، فرهنگیان ، پاستوریزه ،کوی ملت و  کوی نفت) برای انجام پژوهش انتخاب شدند. در هر کدام از مناطق فوق الذکر 10ایستگاه مشخص گردید. موقعیت مناطق مورد بررسی درشکل شماره (1) نمایش داده شده است.

شکل1 - تصویر ماهواره ای موقعیت مناطق مورد مطالعه نسبت به فرودگاه

Figure 1- Satellite imagesof the Stations to airportlocation

این سنجش ها در مدت4ماه متوالی (2ماه در فصل بهار و 2ماه در فصل تابستان) در بازه زمانی 7صبح تا 10شب (نوبت روز) و10شب تا7صبح (نوبت شب) انجام شد. اندازه­گیری­ها با استفاده از دستگاه تراز سنج صدا مدل CASELLA CELL450 صورت گرفت. کالیبراسیون دستگاه صداسنج توسط کالیبراتور  CELL-110/2  انجام شد. مدت زمان اندازه گیری در هر ایستگاه 30 دقیقه (طبق استاندارد هوای آزاد ایران ، تعریف شده از سوی سازمان حفاظت محیط زیست ایران) بود. پارامترهای صوتی SPL ، Leq ،  LminوLmax ، محاسبه گردید. سپس با استفاده از نرم افراز  SPSSو Exell (نسخه2010) مقایسه شاخص های صوتی در ایستگاه­های مختلف انجام شد.

در فاز دوم تحقیق همگام با سنجش صدا در ایست گاه های تعیین شده، تعداد 210 پرسش نامه بین ساکنین 7منطقه مذکور توزیع گردید، سپس به منظور تعیین میزان آزاردهندگی صوتی در فرودگاه بین المللی اهواز تعداد 30 پرسش نامه توسط کارکنان فرودگاه به صورت حضوری تکمیل گردید. روایی محتوایی پرسش نامه های آزاردهندگی با کسب نظر متخصصان مربوطه حاصل شد .برای به دست آوردن پایایی پرسش نامه از فرمول کوکران استفاده گردید.

فرمول کوکران:                      

n=حجم نمونه

N=حجم جمعیت آماری (حجم جمعیت شهر, استان,و...)

Z=مقدار متغیر نرمال واحد استاندارد

p=نسبتی از جمعیت دارای صفت معین

q=نسبتی از جمعیت فاقد صفت معین  (1-p)

d=مقدار اشتباه مجاز یا درصد خطا

به منظور انجام تجزیه و تحلیل در محیط سیستم اطلاعات مکانی(GIS)، shape file منطقه تهیه شد و بعد از ایجاد نقشه GIS (با استفاده از نسخه10.2 نرم افزار GIS) محدوده مورد پژوهش به منظور تشکیل یک پایگاه داده مکانی آماده گردید، سپس داده های مربوط به صدا برای نقاط مجهول از Interpolation یا درون یابی به دست آمد و برای تراز فشار صوت در نوبت روز و نوبت شب درون یابی صورت گرفت.

یافته ها

متوسط شاخص های تراز فشار صدا  در 7 منطقه مورد مطالعه در طول 4 ماه سنجش، اندازه گیری شد( جدول 1).بر اساس نتایج به دست آمده از این مطالعه بیش ترین میزان تراز فشار صوت در کل اندازه گیری ها dB(A)  76/85 مربوط به ایستگاه علی آباد و کم ترین میزانdB(A) 81/ 58 در ایستگاه کوی پاستوریزه سنجش شده است.

سازمان حفاظت محیط زیست ایران میزان حد مجاز صوت در نواحی مختلف را بصورت جدول (2) ارایه نموده است (13و12). به منظور مقایسه داده های حاصل از سنجش درطول 4ماه با
مقادیر استاندارد مناطق مسکونی از نرم افزار )spss آزمون one-sample t test) استفاده گردید (جدول 3و4). تراز های صوت درنوبت روز و شب در 7 منطقه مورد مطالعه با استفاده از آزمون T-test با هم مقایسه شد(جدول شماره 5و6). تراز های صوتی در فصل بهار و تابستان در 7 منطقه مورد مطالعه بااستفاده از آزمون(Independent sample t-test ) باهم مقایسه شد(جدول شماره 8). تراز های صوت اندازه گیری شده بین مناطق مورد بررسی با استفاده از نرم افزار spss (آزمون ) one-way anova مورد آنالیز قرار گرفت (جدول 9).

جدول 1- نتایج اندازه گیری میانگین تراز فشار صوت در مناطق مورد مطالعه در نوبت روز و شب

Table 1 -The results of measuring the average sound pressure level in the study area at the turn of the day and night

جدول2- استاندارد صدای مجاز در هوای آزاد ایران(12و13)

 Standard noise pressure level in Iran-2Table

جدول 3- مقایسه پارامترهای صوتی در ایستگاه های نوبت روز با استانداردهای صوت ایران

Table3- Compare of noise parameters in day to standard levels in Iran

جدول4- مقایسه پارامترهای صوتی در ایستگاه های نوبت شب با استانداردهای صوت ایران

Compare of noise parameters in night to standards levels in Iran - Table4

جدول 5- داده های روز و شب در 7منطقه  مورد مطالعه

Data ofdayandnight in the7regions- Table5

                                      نکته:1:نوبت روز ،2: نوبت شب

جدول6- بررسی تراز های صوت در نوبت روز و شب بر اساس آزمون T-test

Table 6- Sound levels at day and night by T-test

جدول 7- داده های فصل بهار و تابستان در مورد مطالعه 7منطقه

Dataforthe spring and summerinthe7region- Table7

                                  نکته:1:فصل بهار ،2: فصل تابستان

جدول8- بررسی تراز های صوت در فصول بهار و تابستان بر اساس آزمون T-test

sound levels in spring and summer, according to T-test, -  Table 8

جدول9- اطلاعات مربوط به آزمون ANOVA برای مقایسه داده های اندازه گیری شده در مناطق شهراهواز

Information on using ANOVA to compare the data measured in ahvaz –Table9

تصاویر  GISزیر حاصل از درون یابی پارامتر میانگین ترازفشار صدای روزانه  و شبانه در منطقه 3 شهر اهواز در بهار و تابستان 1394 می باشد. در این تصویر از دو طبقه محدوده خطر(60-70دسی بل)و محدوده پرخطر(بیشتر از 70دسی بل) استفاده شده است.

شکل2- نقشهترازفشارصدای روز، منطقه 3 اهواز، بهار و تابستان 1394

Figure2-Mapof sound pressure levelsat Day-Region 3Ahvaz-Springandsummer2015

شکل3- نقشهترازفشارصدای شب، منطقه 3 اهواز،  بهار و تابستان 1394

Figure3-Mapof sound pressure levelsat night-Region 3Ahvaz-Springandsummer2015

جدول10- نتایج نظرسنجی کارکنان فرودگاه بین المللی اهواز در خصوص آلودگی صوتی حاصل از پرواز هواپیما در محیط کار

Table10 -The results of the staff Ahvaz International Airport on noise pollution from aircraft in the workplace

در این پژوهش نتایج نظرسنجی از ساکنین منطقه 3 شهرداری اهواز در خصوص آلودگی صوتی حاصل از پرواز هواپیماها به این شرح بود: جنسیت افراد پرسش شونده شامل 41 درصد مرد و 59 درصد زن بودکه در این میان از نظر تحصیلات بیش­ترین افراد دارای تحصیلات دیپلم و لیسانس و کم­ترین آن­ها دارای تحصیلات فوق لیسانس و بالاتر بودند. بیش­ترین افراد پرسش شونده(46درصد) سن 20تا40 سال و کم­ترین افراد(22درصد) سن بالاتر از 60 سال داشتند.49درصد افراد به سوال مربوط به میزان صدای بلند هواپیما در محل زندگی پاسخ دادند، 39 درصد معتقد بودند صدای هواپیما در محل زندگی شان متوسط و 12 درصد میزان صدا را کم ارزیابی کردند. 40درصد از افراد به سوال مواجهه با منابع صدای غیر از صدای هواپیما پاسخ مثبت و 60 درصد به این سوال پاسخ منفی دادند. منابع مولد صدا غیر از صدای هواپیما از نظر افراد پرسش شونده عبارت بودند از: عملیات شهرسازی، ترافیک و تردد وسایل نقلیه42درصد از افراد پرسش شونده با وجود صدا تمرکز حواس داشتند و صدای مزاحم هواپیما در61 درصد از افراد باعث ایجاد تداخل گفتگو با سایرین شد. هم­چنین 60درصد افراد نیز تداخل در هنگام گوش دادن و دیدن رادیو و تلویزیون را عنوان کردند. در50 درصد افراد مذکور صدای ناشی از هواپیما سبب بی­خوابی گردید. در 55 درصد از افراد نیز صدای ناشی از هواپیما سبب از خواب پریدن آن­ها شد. 46درصد افراد در طول شبانه روز دچار عصبانیت ناشی از صدای هواپیما شدند، 52 درصد از افراد نیز در مواجهه با صدای هواپیما دچار وزوز گوش و42 درصد از افراد در مواجهه با صدای هواپیما دچار سردرد گردیدند.

از نظر افراد مورد پژوهش بالاترین میزان صدای هواپیما در ظهرو شب (به ترتیب 25درصد و 48 درصد) و کم­ترین میزان در صبح و عصر(به ترتیب 21درصد و 6 درصد) می­باشد. بیش­ترین نارضایتی این افراد از مقادیر صدای هواپیما درزمان ظهر و شب می باشد. تاثیر صدای هواپیما در 10 درصد از افراد بسیار ناراحت کننده ،در50 درصد ناراحت کننده و در 25درصد کمی ناراحت کننده بود.54 درصد از افراد نیز با اثرات آلودگی صوتی بر سلامتی انسان آشنایی داشتند و 41درصد از افراد مورد پژوهش باروش های کنترل و کاهش آلودگی صوتی در اماکن (حفاظت فردی) آشنا بودند.

بحث و نتیجه گیری

- براساس نتایج به دست آمده در طول 4 ماه اندازه­گیری، میانگین تراز فشار صوت در نوبت روز در منطقه علی آباد برابر83/74دسی بل با انحراف معیار 41/3±است. بنابراین نسبت به سایر مناطق مورد بررسی دارای بالاترین میزان تراز صوت اندازه­گیری شده می باشد. هم­چنین میزان فشار صوت در نوبت شب در منطقه کوی عابدی17/72دسی بل با انحراف معیار8/7± بود که نسبت به سایر مناطق از تراز صوتی بالاتری برخوردار بوده است. از طرفی در تمام مناطق مورد مطالعه،  بالاترین میانگین تراز فشار صوت در نوبت صبح اندازه­گیری شده است.

- با توجه به نتایج به دست آمده می توان گفت طبق آزمون   t-test   اختلاف معنی­داری بین ترازهای صوت در نوبت روز و شب مشاهده گردید.

- در محدوده مورد مطالعه (7 منطقه) میانگین تراز فشار صوت برابر  69/68 دسی بل در نوبت روز و 59/66 دسی بل در نوبت شب می باشد. در نتیجه تراز فشار صوت به طور کلی بالاتر از حد استانداد سازمان محیط زیست ایران برای مناطق مسکونی(50 دسی بل در روز و 45 دسی بل در شب) برآورد می­گردد. هم چنین لازم به ذکر است که در هر یک از مناطق هفت­گانه تراز فشار صوت در دو نوبت روز و شب بالاتر از استاندارد هوای آزاد در ایران می باشد(جدول2).

- پس از بررسی و مقایسه داده های جمع آوری شده در دو نوبت روز و شب در 7 منطقه مورد مطالعه ( علی آباد،کوی عابدی، کوی پیروزی، کوی ملت، کوی نفت، فرهنگیان و پاستوریزه ) بالاترین تراز فشارصوت در روز و شب در سطح خطای 05/0دارای اختلاف معنی دار نمی باشد، اما برای سایر تراز های صدا (پایین ترین تراز فشار صوت،تراز معادل صوت و تراز فشار صوت) بین نوبت روز و شب اختلاف معنی­دار وجود دارد و میانگین این سه پارامتر در روز بالاتر از شب است .

- نتایج حاصل از آزمون t-test نشان می دهد هر چهار پارامتر صوتی مورد بررسی در فصل بهاروتابستان  در سطح 05/0 دارای اختلاف معنی­دار می باشند. میانگین­تراز فشار صوت درفصل بهار معادل 52/66 دسی بل با انحراف از معیاری معادل ± 31/5 بوده است  و در فصل تابستان تراز فشار صوت معادل 71/67 دسی بل با انحراف از معیار52/4± بوده است.

- طبق آنالیز واریانس اختلاف معنی داری برای تراز معادل صوت و تراز فشار صوت بین 7منطقه مورد مطالعه وجود دارد. 

- نتایج مطالعه در محدوده های مورد نظر با توجه به اندازه­گیری­های محیطی و حرکت هواپیما در هنگام نشست و برخاست از فراز مناطق مسکونی  می باشد و چنین نتیجه­گیری می­شود که تردد هواپیما بر فراز مناطق مسکونی عامل مهمی در ایجاد آلودگی در شهراست که بیش ترین عامل این سروصدا به دلیل صدای تولید شده توسط موتور هواپیما می­باشد. برطبق نتایج به دست آمده از اندازه گیری ترازهای صوت در ایستگاه­های مورد بررسی و نیز نتایج حاصل از پرسش نامه ها مشاهده شد که در هر 7 منطقه پرواز هواپیما بر فراز مناطق مسکونی در مجاورت قرودگاه، عامل اصلی آلودگی صوتی بوده است و مردم منطقه تحت تاثیر آزردگی صوتی شدید ناشی از عبور هواپیما هستند. تراز­های صدا در مناطق علی آباد و کوی عابدی نسبت به 5 منطقه کوی ملت ، پاستوریزه، فرهنگیان، پیروزی و کوی نفت بالاتر مشاهده شد.

با توجه به نتایج حاصل می توان گفت درجه حرارت عامل مهمی در انتشار صوت می باشد، بنابراین در فصل تابستان نسبت به فصل بهار و هم چنین در نوبت شب نسبت به نوبت روز آزردگی صوتی ناشی از صدای هواپیما افزایش می یابد به طوری که 50 درصد ساکنین مناطق مسکونی اطراف فرودگاه در نوبت شب ابراز نارضایتی داشتند.

زارعی محمودآبادی و همکاران در سال1392پژوهشی دررابطه با ارزیابی آلودگی صوتی فرودگاه مهرآباد بر ساکنین منطقه تهران سر انجام دادند. نتایج نشان دادکه منطقه مورد مطالعه در معرض آلودگی صوتی بیش از حد استاندارد قرار دارد. در واقع این آلودگی در مسیر پرواز هواپیما­ها بیش­تر است. این آلودگی صوتی ناشی از فرودگاه در روز و شب آزاردهنده و اکثر نواحی مسکونی در معرض صدای بیش از حد مناطق مسکونی (55 دسی بل در روز و 45 دسی بل در شب) قرار دارند. این مورد سبب ایجاد ناراحتی و برهم زدن آرامش و خواب ساکنین این منطقه می­شود. نتایج پژوهش حاضر نیز نتایج فوق را تایید می­کند(10).

اجزاء شکوهی و غفاری در سال 1392 پژوهشی دررابطه با اثرات آلودگی صوتی فرودگاه مشهد بر مناطق مسکونی پیرامون انجام دادند.. نتایج نشان داد اختلال در خواب، حالت عصبی و تداخل در گفتار از عواملی هستند که از بیش­ترین میزان تاثیرگذاری از نویز هواپیما برخوردار هستند. در پژوهش­حاضر نیز مشخص گردید اختلال در خواب، اختلال در تماشای تلویزیون و اختلال در گفتگو از بیش­ترین میزان تاثیرگذاری از صدای هواپیما برخوردار هستند(11).

نتایج مطالعه مشابه انجام شده توسط نصیری و همکاران نشان می­دهد که در نواحی مسکونی اطراف فرودگاه با توجه به اندازه­گیری­های انجام شده و مصاحبه با افراد ساکن در این مناطق میزان تراز فشار صوت وارده به این نواحی از حد مجاز نواحی مسکونی بیش­تر می باشد(14).

در پژوهش فرنوش محسنی با عنوان ارزیابی صدا و ارایه راه های کاهش و کنترلی صدا در فرودگاه مهر آباد در نقاط مسکونی مجاور فرودگاه میزان تراز فشار صوت به اندازه 20 دسی بل به نسبت حد مجاز آن بالاتر بوده است(15).

با توجه به نتایج به دست آمده می توان گفت درجه حرارت عامل مهمی در انتشار صوت می باشد.بنابراین در فصل تابستان نسبت به فصل بهار و نیز در نوبت شب نسبت به نوبت روز آزردگی صوتی ناشی از صدای هواپیما افزایش می­یابد، به طوری که 50 درصد ساکنین مناطق مسکونی اطراف فرودگاه در نوبت شب ابراز نارضایتی داشته اند.

در نهایت پیشنهاد می­گردد در مناطق دیگر شهر اهواز پژوهش­های مشابهی صورت پذیرد تا مناطق متاثر از صدای فرودگاه به طور دقیق مشخص گردد.

Reference

1. Tajik, R., Ghadami, A., Ghamari, F., 2007. The effects of noise pollution and hearing of metal workers in arak. Zahedan journal of research in medical science, pp. 298-291 (In persian).
2. Frouhar. F., Nasiri, P., Ahmadvand, M., Frouhar, F., 2011. Environmental noise pollution of oil and gas industry. 5^thconference of environmental engineering. Tehran (In persian).
3. Regulations of Areas Sorrouding Airports., 2001. Deputy of technical affairs. Research and training center (In persian).
4. Safarzadeh. M., Masumi, Gh., 2004. Airport planning and design. Vol. 2 (In persian).
5. Behbahani, H., Imani, M., 1992.Airport design and calculation. Iran university of science and technology publications (In persian).
6. Golmohammad, R., Mohammadfam, A., 2003.Noise and vibration engineering. Vol.2. (In persian).
7. Raiy, A., Farzampour, S., Mehrparvar, A., Assessment of noise induced hearing loss in the staff of yazd airport. 2010-2011. Ebnesina. Journal of medical (In persian).

1. González J. G., 2004. Environmental Noise- Main Focus: Aircraft Noise, Europaische Akademie, No.36.
2. Schreckenberg. D, Meis. M, Kahl. C, Peschel. C, Eikmann. T., 2010. Aircraft Noise and Quality of Life around Frankfurt Airport, Int. J. Environ. Res. Public Health, Vol. 7, pp. 3382-3405.

10. Zarei mahmoudabadi, H., eivazi, Gh., Samavati, E., 2013. Effect of noise pollution on Tehransar area and provide ways to reduce noise. First national conference on science and technology new agriculture and natural resources (In persian).
11. Ajza shokouhi, M., Ghafari, E.,2013. Effects of noise pollution on mashhad airport on residential areas. First national conference on urban services and environment (In persian).
12. Abbaspour, M., Environmental engineering.Vol.2 (In persian).
13. Mansouri, N., 2011. Environment pollution. Arad publication. Vol.1. (In persian).
14. Nasiri, P., behzadi, M., mostafaii, M., Mostafaii, M., 2013. Assessment of noise pollution on Mehrabad airport and provide a menagement olutions for reduce noise. 19^th national conference iranian society of environmentalists (In persian).
15. Mohseni, F., 2011. Noise evaluation and provide ways to reduce noise in mehrabad airport. 7^th congress of occupational health and safety (In persian).