تعداد نشریات | 50 |
تعداد شمارهها | 2,232 |
تعداد مقالات | 20,476 |
تعداد مشاهده مقاله | 25,358,131 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 23,010,655 |
بررسی دیدگاه شهروندان یزدی در مورد وضعیت بهداشت، ایمنی و محیطزیست (HSE) پارکهای این شهر | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
علوم و تکنولوژی محیط زیست | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
مقاله 3، دوره 22، شماره 3 - شماره پیاپی 94، خرداد 1399، صفحه 27-37 اصل مقاله (524.64 K) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/jest.2020.24291.3335 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
نویسندگان | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
مریم جعفری نجف آبادی1؛ حمید سودانی زاده 2 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1کارشناس ارشد محیطزیست، دانشگاه یزد، یزد، ایران. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
2دانشیار گروه مدیریت مناطق خشک و بیابانی، دانشگاه یزد، یزد، ایران. * (مسوول مکاتبات) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
چکیده | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
زمینه و هدف: تلطیف فضای سبز شهری، فراهم نمودن آرامش برای افراد ساکن در شهر و گذران اوقات فراغت در پارکها از ویژگی پارکهای شهری میباشد و از سویی با تمرکز جمعیت شهری، توجه به مسایل بهداشتی، ایمنی و محیطزیستی در پارکهای شهری از اهمیت ویژهای برخوردار است. هدف از این پژوهش بررسی و تعیین دیدگاه مردم نسبت به مسایل بهداشت، ایمنی و محیطزیستی پارک شهر محل سکونت بوده تا نهایتاً نتایج برای مدیریت شهری مطلوبتر و ارتقا شاخصهای ایمنی، بهداشتی و محیطزیست پارکهای شهر یزد مورد استفاده قرار گیرد. روش بررسی: پس از تعیین عوامل موثر بر ایمنی، بهداشت و محیطزیست پارکهای شهری از طریق مطالعات کتابخانهای و فعالیتهای پیشین انجام شده، برای دریافت نظرهای شهروندان در مورد وضعیت بهداشت، ایمنی و محیطزیست تعدادی از پارکهای مهم شهر یزد (کوهستان، آزادگان، شهرداری، هفتتیر، غدیر، بزرگ شهر) از روش پرسشنامهای استفاده شد و نتایج نظرات به کمک نرمافزار آماری SPSS تجزیهوتحلیل گردید. یافتهها: نتایج نشان داد که میزان مطلوبیت شاخصهای محیطزیستی از دیدگاه مردم 2/69 %، میزان مطلوبیت شاخصهای بهداشتی 67 % و میزان مطلوبیت شاخصهای ایمنی 4/62 % میباشد. بحث و نتیجهگیری: با توجه به اهمیت موضوع بهداشت، ایمنی و محیطزیست در مکانها و فضاهای شهری، تدوین سندی جامع و چارچوبی مشخص در زمینه مدیریت بهداشت، ایمنی و محیطزیست و نظارت و پایش مستمر این عوامل گامی موثر برای حل مشکلات و مسایل پیشروی مسئولان و برنامهریزان شهری میباشد و مسیر رسیدن به توسعه پایدار شهری را هموارتر میکند. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
کلیدواژهها | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
پارکهای شهری یزد؛ شاخصهای بهداشتی؛ ایمنی و محیط زیستی؛ شهروندان | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
اصل مقاله | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
علوم و تکنولوژی محیط زیست، دورهبیست و دوم، شماره سه، خرداد ماه 99
بررسی دیدگاه شهروندان یزدی در مورد وضعیت بهداشت، ایمنی و محیطزیست (HSE)[1] پارکهای این شهر
مریم جعفری نجف آبادی[2] حمید سودائیزاده[3] *
چکیده زمینه و هدف: تلطیف فضای سبز شهری، فراهم نمودن آرامش برای افراد ساکن در شهر و گذران اوقات فراغت در پارکها از ویژگی پارکهای شهری میباشد و از سویی با تمرکز جمعیت شهری، توجه به مسایل بهداشتی، ایمنی و محیطزیستی در پارکهای شهری از اهمیت ویژهای برخوردار است. هدف از این پژوهش بررسی و تعیین دیدگاه مردم نسبت به مسایل بهداشت، ایمنی و محیطزیستی پارک شهر محل سکونت بوده تا نهایتاً نتایج برای مدیریت شهری مطلوبتر و ارتقا شاخصهای ایمنی، بهداشتی و محیطزیست پارکهای شهر یزد مورد استفاده قرار گیرد. روش بررسی: پس از تعیین عوامل موثر بر ایمنی، بهداشت و محیطزیست پارکهای شهری از طریق مطالعات کتابخانهای و فعالیتهای پیشین انجام شده، برای دریافت نظرهای شهروندان در مورد وضعیت بهداشت، ایمنی و محیطزیست تعدادی از پارکهای مهم شهر یزد (کوهستان، آزادگان، شهرداری، هفتتیر، غدیر، بزرگ شهر) از روش پرسشنامهای استفاده شد و نتایج نظرات به کمک نرمافزار آماری SPSS تجزیهوتحلیل گردید. یافتهها: نتایج نشان داد که میزان مطلوبیت شاخصهای محیطزیستی از دیدگاه مردم 2/69 %، میزان مطلوبیت شاخصهای بهداشتی 67 % و میزان مطلوبیت شاخصهای ایمنی 4/62 % میباشد. بحث و نتیجهگیری: با توجه به اهمیت موضوع بهداشت، ایمنی و محیطزیست در مکانها و فضاهای شهری، تدوین سندی جامع و چارچوبی مشخص در زمینه مدیریت بهداشت، ایمنی و محیطزیست و نظارت و پایش مستمر این عوامل گامی موثر برای حل مشکلات و مسایل پیشروی مسئولان و برنامهریزان شهری میباشد و مسیر رسیدن به توسعه پایدار شهری را هموارتر میکند.
واژههای کلیدی: پارکهای شهری یزد، شاخصهای بهداشتی، ایمنی و محیطزیستی (HSE)، شهروندان.
Investigating Viewpoint of Citizens about the Status of Health, Safety and Environment (HSE) in the Urban Parks of Yazd
Maryam Jafari Najafabadi [4] Hamid Sodaiezadeh [5]*
Abstract Background and Objective: Strengthening urban green space, providing tranquility for people living in the city and spending leisure time in parks is a feature of urban parks, and on the other hand with the focus of the urban population, attention to health, safety and environmental issues in the park, urban development is of particular importance. The purpose of this study was to investigate and determine people's views on health, safety and environmental issues of the city park in order to ultimately use the results for better urban management and promotion of safety, health and environmental indicators of Yazd city parks. Method: Therefore, after determining the factors affecting the safety, health and environment of urban parks through library studies and activities previously carried out to receipt of the citizens’ opinion about the health, safety and the environment of a number of important parks in Yazd, the questionnaire method was used and the results were analyzed by SPSS 22. Findings: Results show that people opinion about environmental, health and safety indices are obtained about 69.2%, 67% and 62.4%, recpectively. Discussion and Conclusion: According to the importance of Health, Safety and Environment in urban places, editing documents and comprehensive framework in the field of Health, Safety and Environment (HSE) and the control and monitoring of these factors is an effective step to solve problems that urban planners have, consequently the pass to sustainable development will be easier.
Keywords: Yazd urban parks, indices of health, safety and environmental (HSE), citizens.
مقدمه
رشد شهرنشینی و صنعت بر مبنای فناوری جدید، امکانات تفریحی فراوانی را برای محیط شهری فراهم آورده است و شهروندان میتوانند ساعات زیادی از اوقات فراغت خود را در مکانهای مختلفی نظیر مراکز رایانهای، باشگاهها و نظایر آن بگذرانند. با اینحال به دلیل ماهیت وجودی انسان و انس او با طبیعت، استفاده از محیطهای طبیعی، فضای سبز و پارکها همواره جذاب و مورد دلخواه بوده است (1). درواقع مفهوم شهرها بدون وجود فضای سبز در اشکال گوناگون آن دیگر قابلتصور نیست. شهرها بهعنوان کانونهای تمرکز، فعالیت و زندگی انسانها برای اینکه بتوانند پایداری خود را تضمین کنند چارهای جز پذیرش ساختار و کارکردی متأثر از سیستمهای طبیعی ندارند (2). در این بین پارکها و فضای سبز شهری بهدلیل حمایت از سیستمهای اجتماعی شهر و فراهم کردن خدمات اکوسیستمی راهحل مناسبی جهت حل مسایل محیطزیستی و تبدیل هرچه بیشتر محیط شهری به محلی قابل زیست برای شهروندان هستند (3). فضای سبز شهری و پارکهای موجود در یک شهر نه تنها ارزش تفریحی داشته و محل شایستهای برای گذراندن اوقات فراغت مردم بهشمار میآیند، بلکه در اغلب موارد این فضاها، از توسعه ناموزون و نسنجیده در شهرها نیز جلوگیری میکند (1). در عین حال توسعه شهرنشینی سبب کاهش سرانه فضای سبز موجود در شهرها شده ولی توجه مردم به این فضاهای شهری بهخاطر رشد اگاهیآنها از این محیطها برای تفریح و کاهش استرس و سایر فواید آن افزایش یافته، بنابراین تقاضا برای گسترش پارکها و فضای سبز را در شهرها بهدنبال داشته است (4). فضای سبز و پارکها که بخشی از سیمای سرزمین را تشکیل میدهد، بهعنوان یکی از شاخصهای توسعه یافتگی جوامع مطرح است (1). با این تفاسیر لزوم پارکها در هر زمان و مکان که فرصت آن وجود داشته باشد، در شهرها احساس میشود. پارکها فرصتی برای بهسازی محیط شهرها و تامین زیرساختهای اکولوژیک میباشند (5). پارکها و فضای سبز شهری دارای نقش اجتماعی، اقتصادی و اکولوژیکی هستند، و دارای مزایایی چون درمان بیماریهای روحی، محیطی مطلوب برای پرورش و رشد کودکان، یکپارچگی اجتماعی و حفظ آسایش میباشد. پارکها و فضای سبز شهری از مهمترین عوامل موثر در شکلدهی به پایداری اجتماعی هستند، اما عوامل متعددی مانند مشکلات زندگی شهری، ایمنی، امنیت و متناسب نبودن امکانات مورد نیاز، روند استفاده از این مکانها را کاهش داده است (4، 6). از لحاظ اکولوژیکی پارکها و فضای سبز شهری در کاهش پیامدهای منفی صنایع و تکنولوژی تاثیرگذار هستند. از اثرات مثبت میتوان به افزایش نسبی میزان رطوبت خاک، کاهش درجه حرارت، افزایش میزان اکسیژن، کاهش آلودگی صوتی، جلوگیری از انتشار گرد و غبار، کاهش اثرگذاری پدیده جزیره حرارتی و تلطیف آب و هوای محیط شهری نام برد (7، 8). توجه به مسایل بهداشت، ایمنی و محیطزیست در فضاهای عمومی بالاخص پارکهای شهری که علاوه بر ارزش اکولوژیکی طبیعی (9) برای شهروندان سرگرمی و منافع جسمی و روحی فراوانی مهیا میکند (10، 11) لزوم بررسی دیدگاه مردم را در این زمینه ضروری نموده است. ابزار مدیریتی HSE در سالهای اخیر برای کنترل و بهبود مسایل بهداشت، ایمنی و محیطزیستی در کلیه طرحهای توسعهای و صنعتی به کاربرده میشود (12). این ابزار با بررسی همزمان فاکتورهای بهداشت، ایمنی و محیطزیست، زمینههای مناسبی را برای استقرار و اجرای استاندارهای مدیریت محیطزیستی (ISO 14001) و معیارهای ایمنی و بهداشت حرفهای ایجاد میکند (13). میتوان از این ابزار مدیریتی بهداشت، ایمنی و محیطزیست به منزله سیستم یکپارچه در مدیریت پایدار مکانها و فضاهای شهری همچون پارکهای شهری استفاده کرد (14) و میزان حوادث و شدت پیامدهای ناشی از آنها را به حداقل رساند (3). با سنجش وضعیت ایمنی، بهداشت و محیطزیست (HSE) پارکهای شهری مهم و پر بازدید یزد میتوان به مدیران و برنامهریزان شهری در جهت بهبود وضعیت خدمترسانی به شهروندان و ارتقای شاخصهای پایداری اجتماعی راهکار ارایه نمود و جهتگیری برنامهریزیها برای بهبود سلامت فضای سبز شهری با دقت بیشتری انجام شود (15). همچنین با ارزیابی وضعیت ایمنی، بهداشت و محیطزیست (HSE) پارکهای شهری یزد و بررسی مسایل مثبت و منفی آن میتوان به ارتقا کیفیت آنها و استفاده مثبت در تجارب بعدی پرداخت.
مواد و روشها منطقه مورد مطالعه شهرستان یزد در قسمت مرکزی استان یزد و دارای اقلیمی خشک میباشد که دارای جمعیتی حدود 526276 نفر و مساحتی معادل 2479 کیلومترمربع است. متوسط بارندگی دوره آماری در شهر یزد 65 میلیمتر، متوسط دمای هوا برابر 9/18 درجه سانتیگراد بوده و معدل ساعات آفتابی استان در طول سال 3369 ساعت برآورد شده است. با توجه به گرم و خشک بودن شهر یزد اهمیت وجود پارکها به عنوان مکانی برای تعدیل دما و تلطیف فضای سبز شهری و همچنین گذران اوقات فراغت شهروندان اهمیت چندانی مییابد. مراحل انجام کار به شرح زیر انجام شد:
یافتههای تحقیق تجزیه و تحلیل دادهها در چارچوب گروهبندیهای سن، جنس، وضعیت تاهل، تحصیلات و اشتغال بازدیدکنندگان انجام گرفته و نتایج حاصل تحلیل شد. در بررسی سن پاسخدهندگان به پارکها از گروهبندی 25-15، 45-25 و 45 سال به بالا استفاده شد و در نهایت %5/44 از افراد بین سن 25-15 سال، %5/42 از افراد بین سن 45-25 سال و تنها 13% از پاسخدهندگان بالای 45 سال بودند. همچنین از این تعداد 46% را مردان و 54% را زنان تشکیل دادهاند. نظرات افراد متفاوت در مورد معیارهای محیطزیستی از لحاظ آماری معنیدار بودند (شکل 1). درواقع افراد بالای 45 سال نسبت به شاخصهای محیطزیستی رضایتمندی کمتری را نشان دادند و میتوان گفت آنان از فضای سبز شهری و پارکها انتظارات بیشتری داشتند که با فراهم نمودن محیطی آرامشبخش به گذراندن اوقات فراغت خود بپردازند.
شکل 1- مقایسه نظر گروههای سنی مختلف در مورد شاخصهای محیطزیستی پارکهای مورد مطالعه Figure 1. A comparison of different age group relating the environmental indicators of the studied parks
طبق نتایج، مراجعه زنان به پارکها اکثرا بهصورت خانوادگی بوده در حالیکه مردان به حضور در اجتماعات غیرخویشاوندی تمایل نشان میدهند؛ پوراحمد و همکاران (1388) هم در طی تحقیق خود در پارکهای منطقه 9 تهران به نتیجه مشابه رسیدند. بیشترین درصد افراد پاسخدهنده به پرسشنامه در رده سنی 25-15 سال بودند که این امر نشاندهنده استفاده بیشتر این رده سنی از پارکها میباشد. با توجه به نتایج بهدست آمده جوانان تمایل بیشتری برای استفاده از فضای پارکها داشتند چرا که آنها در پارکها و در جمعهای دوستانه به گذراندن اوقات فراغتشان و بازی و تفریح میپرداختند. با توجه به امکانات هر پارک درصدی از بازدیدکنندگان هم از فضای تدارک دیده شده (کتابخانه) برای مطالعه و درس خواندن استفاده میکردند. با توجه به میانگین رتبهای پاسخهای بازدیدکنندگان از پارکها (مردان و زنان) معیارهای ایمنی، بهداشتی و محیطزیستی از سطح مناسبی برخوردار بودند (جدول 1). مطابق با شکل 2 از نظر پاسخدهندگان در این تحقیق شاخصهای محیطزیستی با میانگین 2/69% مطلوبیت بیشتری نسبت به دو شاخص بهداشت با میانگین 67% و شاخص ایمنی با میانگین 4/62% داشته است. شاخص ایمنی کمترین میزان مطلوبیت را داشت. بنابراین وضعیت شاخصهای بهداشتی، ایمنی و محیطزیستی پارکهای مورد مطالعه خوب تلقی میشود و شهروندان رضایتمندی تقریبا بالایی داشتند.
جدول 1- نظرات مردان و زنان نسبت به سه شاخص بهداشتی، ایمنی و محیطزیستی Table 1. Men and Women’s opinions in terms of health, safety and environmental indicators
شکل2- میزان رضایت شهروندان از شاخصهای بهداشتی، ایمنی و محیطزیستی در پارکهای مورد مطالعه Figure 2. Satisfaction of citizens regarding health, safety and environmental indicators in the studied parks
در بررسی صورت گرفته مشخص شده است که %5/37 از پاسخدهندگان مجرد و %5/62 از آنان متاهل بودند. نتایج آزمون منویتنی نشان داد که مجرد بودن یا متاهل بودن بر روی معیارهای مورد بررسی تاثیری ندارد و نظرات افراد مجرد و متاهل نسبت به مسایل بهداشتی، ایمنی و محیط زیستی پارکهای مورد مطالعه یکسان است. در بین پاسخدهندگان 22% دارای مدرک تحصیلی زیردیپلم، %5/33 دارای مدرک تحصیلی دیپلم و کارشناسی و تنها 11% از آنان دارای مدرک تحصیلی کارشناسی ارشد و بالاتر بودند. براساس نتایج آزمون کروسکالوالیس در جدول 2 افراد به تفکیک میزان تحصیلات نظرات یکسانی نسبت به سه معیار بهداشت، ایمنی و محیطزیستی پارکهای شهری یزد نداشتند. در واقع افراد با میزان تحصیلات بالاتر میزان رضایت کمتری نسبت به وضعیت بهداشت، ایمنی و محیطزیست پارکها داشتند و همانطور که از رتبههای به دستآمده مشخص است، افراد دارای مدرک تحصیلی دیپلم و زیردیپلم تقریبا رضایتمندی بیشتری نسبت به وضعیت بهداشت، ایمنی و محیطزیست پارکهای مورد مطالعه داشتند.
جدول 2- اثر میزان تحصیلات بر روی نظرات افراد در مورد معیارهای بهداشت، ایمنی و محیطزیست پارکهای مورد مطالعه Table 2. The effect of educational levels on people's opinions about the health, safety and environmental standards of the studied parks
همانطور که در جدول 3 آورده شده است از بین پاسخدهندگان 31% خانهدار بودند، %5/23 دارای شغل آزاد، %5/16 را کارمندان، 14% را دانشجویان شامل میشدند و حدود 15% دارای سایر شغلها بودند. براساس نتایج آزمون کروسکالوالیس، مشاغل مختلف بر روی وضعیت بهداشت، ایمنی و محیطزیست پارکهای مورد مطالعه دارای نظرات یکسان نبودند. با توجه به رتبههای کسب شده افراد خانهدار میزان رضایتمندی بیشتری نسبت به این سه معیار داشتند و دانشجویان میزان رضایتمندی کمتری به نسبت افراد خانهدار داشتند. پوراحمد و همکاران (1388) هم در طی تحقیق خود در پارکهای منطقه 9 تهران به نتیجه مشابه رسیدند. نتایج حاصل از شکل 3 حاکی از آن است که میزان رضایتمندی شهروندان از وضعیت نظافت و بهداشت پارکها با میانگین درصد %8/74 و تعداد کافی سطل زباله و جمعآوری بهموقع زبالهها با میانگین درصد %8/72 بالاترین درصد مطلوبیت شاخصهای بهداشتی را دارا میباشند، به این معنا که در اکثر پارکهای مورد مطالعه رسیدگی کارگران و کارمندان پارک به نظافت و بهداشت سطح پارک مطلوب بوده و تعداد کافی سطل زباله و جمعآوری زبالهها بهصورت منظم و مرتب انجام شده است. وجود سرویسهای بهداشتی در پارکها از ملزومات اولیه میباشد اما کیفیت آنها از اهمیت بالاتری برخوردار است که متاسفانه در پارکهای مورد مطالعه در سطح پارک تعداد کافی سرویس بهداشتی وجود نداشته و همچنین از لحاظ بهداشتی و پاکیزگی سرویسهای بهداشتی دچار ضعف بوده و کمترین میزان رضایت شهروندان از شاخص بهداشتی در پارک مربوط به سرویسهای بهداشتی و تجهیزات آنها میباشد.
جدول 3- اثر مشاغل مختلف بر روی نظرات افراد در مورد معیارهای بهداشت، ایمنی و محیطزیست پارکهای مورد مطالعه Table 3. The effect of different occupations on people's opinions about the health, safety and environmental standards of the studied parks
شکل 3- وضعیت شاخصهای بهداشتی مورد بررسی در پارکهای مورد مطالعه Figure 3. The status of health indicators in the studied parks
شکل 4 وضعیت شاخصهای ایمنی و محیط زیستی را نشان میدهد. وضعیت دسترسی معلولین به پارکها از دیدگاه مردم با 8/53% از بین هشت شاخص مورد بررسی کمترین میزان رضایتمندی را داشته است. معلولین قشری آسیبپذیر جامعه میباشند و نیازمند اختصاص امکانات ویژهای هستند که متاسفانه عدم اختصاص مسیر رفت و آمد ویژه برای معلولین و ویلچرسواران، وجود سطوح ناهموار و لبههای خطرناک و نامسطح بودن مسیر دسترسی به پارکها و همینطور نبود امکانات و لوازم داخل پارک برای رفاه حال معلولین از مواردی است که نیاز به توجه بیشتری دارد؛ سبحانی و همکاران در سال 1391 به وضعیت نامطلوب سرویسدهی به معلولان در پارکهای شهری منطقه 3 سنندج دست یافتند. سیستم روشنایی و وضعیت نور در شب در پارکها باعث تامین امنیت عمومی شده و همینطور سبب رفاه و ایمنی شده و حس آرامش برای شهروندان را فراهم میآورد. با این تفاسیر %8/59 از شهروندان از وضعیت نور و روشنایی پارکها رضایت داشتند. محمدی و حیدریبخش نیز در سال 1388 به نتایجی مشابهی در ارتباط با اهمیت نور و روشنایی در پارکهای حاشیه زاینده رود دست یافتند.
شکل 4- وضعیت شاخصهای ایمنی و محیطزیستی مورد بررسی در پارکهای مورد مطالعه Figure 4. The status of safety & of environmental indicators in the studied parks
در زمینه شاخصهای محیط زیستی باید عنوان کرد که بازدیدکنندگان رضایتمندی کمتری از اقدامات صورت گرفته در پارکها جهت کاهش آلودگی صوتی را با میانگین درصد %6/64 نسبت به سایر شاخصهای محیطزیستی داشتند، چرا که در اکثر پارکهای مورد مطالعه اقداماتی از قبیل کاشت گونههای گیاهی مناسب و مطلوب جهت کاهش میزان آلودگی صوتی انجام نشده است. همچنین برای کاهش آلودگی صوتی میتوان به احداث دیوار در اطراف پارک یا زمینبازی و احداث آبنما اقدام کرد. زیبایی بصری پارک با میانگین درصد %8/74 بالاترین میزان رضایتمندی شاخص محیطزیستی را دارا است چرا که فعالیتهای مربوط به نگهداری و رسیدگی به پوشش گیاهی سطح پارکها و کاشت گونههای درختی و درختچهای و گلهای متنوع و مناسب با اقلیم یزد و همینطور توجه کافی به مهندسی اجتماعی در طراحی پارکها و استفاده از تندیسها و نشانههای تجسمی در پارک به زیبایی بصری آنها افزوده است.
بحث و نتیجهگیری با توجه به سهم بالایی که پارکها در حیات جمعی شهروندان دارند (17) بیتردید پیاده سازی و لزوم رعایت سه شاخص بهداشتی، ایمنی و محیطزیستی (HSE) در پارکها توسط کارفرمایان و پیمانکاران نقش بسیار موثری در ارتقا این شاخصها در پارکهای شهری یزد خواهد داشت و درنتیجه رضایت بالاتر اقشار مختلف مردم و جامعهای پویاتر و شادتر خواهیم داشت. هدف از تکمیل پرسشنامه، فراهم آوردن فرصتی برای شهروندان و مراجعهکنندگان به پارک بود تا بتوانند آزادانه نظرشان را در مورد وضعیت بهداشت، ایمنی و محیطزیست پارکهای شهر یزد ابراز کنند. خوشبختانه نتایج حاصل از بررسی وضعیت بهداشت، ایمنی و محیطزیست پارکهای تحت مطالعه نشان میدهد که میزان مطلوبیت معیارهای بهداشتی با میانگین درصد نمره 67، میزان مطلوبیت معیارهای ایمنی با میانگین درصد 4/62 و میزان مطلوبیت معیارهای محیطزیستی با میانگین درصد نمره 2/69 وضعیت هر سه شاخص مطلوب و رضایتبخش بوده است. بنابراین با توجه به اهمیت موضوع بهداشت، ایمنی و محیطزیست در مکانها و فضاهای شهری و به منظور دستیابی به عملکرد بهتر آن، شکلگیری و تدوین سندی جامع در زمینه مدیریت بهداشت، ایمنی و محیطزیست (HSE) در راستای بهبود بخشیدن به وضعیت موجود پارکها میتواند گامی موثر برای حل مشکلات پیشروی مسئولان و برنامهریزان شهری باشد (18).
منابع
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
مراجع | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 961 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 360 |