آمار
| تعداد نشریات | 50 |
| تعداد شماره‌ها | 2,044 |
| تعداد مقالات | 19,130 |
| تعداد مشاهده مقاله | 22,385,466 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 20,901,472 |
جشن ها و رفتارهای جشنی در قلمرو جهانگیرشاه گورکانی (حک 1014-1037ﻫ) برپایه جهانگیرنامه و مجالس جهانگیری | ||
| تاریخ و تمدن اسلامی | ||
| مقاله 4، دوره 18، شماره 3 - شماره پیاپی 40، آذر 1401، صفحه 79-113 اصل مقاله (1006.38 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/jhcin.2022.21024 | ||
| نویسندگان | ||
حسین توکلی مقدم1؛ قنبرعلی رودگر  2
| ||
| 1دانشجوی دکتری تاریخ و تمدن ملل اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران | ||
| 2استادیار گروه آموزش الهیات، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| در میان شاهان گورکانی هند، دوره طولانی بیست وسه ساله سلطنت جهانگیرشاه (حک 1014-1037ﻫ) خاصه به سبب گرایش این سلطان به زبان فارسی و فرهنگ ایرانی زبان زد است و خود او نیز خاطرات روزانه اش را به فارسی نگاشت و نامش را جهانگیرنامه گذاشت. نویسندگان مقاله پیش رو بر اساس این کتاب جهانگیرشاه و گزارش نامه یکی از درباریانش، عبدالستار لاهوری، یعنی کتاب مجالس جهانگیری، با اتکا بر روش توصیفی- تحلیلی و با مطالعه تطبیقی کوشیدهاند چندوچون برگزاری جشنها و رفتارهای جشنی را که در این دو اثر بهگستردگی بازتاب یافته، بررسی کنند و به این پرسش ها پاسخ دهند که عناصر اصلی هرکدام از جشن های هندوان،ایرانیان و مسلمانان چه بودهاست و این جشنها دست خوش چه دگرگونی هایی شده اند؟ برپایه یافته های این پژوهش، آتش افروزی و چراغانی که از عناصر جشن های ایرانی و هندی بوده، بر اغلب رفتارهای جشنی مسلمانان تأثیرات آشکار نهاد، چنان که گاه برخی اعیاد اسلامی، مانند شب برات یک سره از محتوای اسلامی و دینی خالی شده و به نوعی جشنواره غیردینی تغییر ماهیت داده اند، چندان که مراسم یادبود اولیا و بزرگان مسلمان نیز با حضور خنیاگران و نوازندگان به صورت مراسمی جشن گونه درآمد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| جشن؛ جشن‌های اسلامی؛ جشن‌های ایرانی؛ جشن‌های هندویی؛ جهانگیرشاه؛ جهانگیرنامه؛ گورکانیان؛ مجالس جهانگیری؛ هند اسلامی | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم.
ابن عربی، رحمه من الرحمن فی تفسیرو اشارات القرآن من کلام محیی الدین ابن العربی، جمع و تدوین: محمود محمودالغراب، دمشق، 1410ﻫ.
ابن کثیر، تفسیرالقرآن العظیم، بیروت، ۱۴۱۲ﻫ.
احمد، نظامالدین، طبقات اکبری، به تصحیح و تنزیح بی.دی.ام.ائی.سی.اس.کلکته، ایشیاتیک سوسائپی، بنگال، 1927-1935م.
احمدنگری، عبدالنبیبنعبدالرسول، جامع العلوم فی اصطلاحات الفنون یا دستور العلماء، بیروت، مؤسسه الأعلمی للمطبوعات، 1975م.
اصغر، آفتاب، تاریخ‌نویسی در هند و پاکستان، لاهور، خانه فرهنگ جمهوری اسلامی ایران، 1364ش.
امین، سیدحسن و اکبر ثبوت، «پادُری»، دانشنامه جهان اسلام، زیر نظر غلامعلی حداد عادل، تهران، انتشارات بنیاد دایرةالمعارف اسلامی، 1379ش.
امین، محسن، مفتاح الجنات فی الأدعیه و الأعمال و الصلوات و الزیارات، بیروت، مؤسسه الأعلمی للمطبوعات، بیتا.
آژند، یعقوب، «تیمور گورکان»، دانشنامه جهان اسلام، ج8، تهران، بنیاد دائرةالمعارف اسلام.
آلوسی، محمود بن عبدالله، روح المعانی فی تفسیرالقرآن العظیم والسبع المثانی، بیروت، دار إحیاءالتراثالعربی، بیتا.
بابر، ظهیرالدین محمد، بابرنامه، ترجمه عبدالرحیم خانخانان، چاپ میرزامحمد ملکالکتاب، بمبئی، 1308ق.
باسورث، سلسلههای اسلامی جدید، راهنمای گاهشماری و تبارشناسی، ترجمه فریدون بدرهای، تهران مرکز باستان‌شناسی اسلام و ایران، 1381ش.
بحر الفوائد (دایرةالمعارف) شامل کلام و تصوف و فقه و سیاست از متون فارسی، به کوشش محمدتقی دانش‌پژوه، تهران، بنگاه نشر و ترجمه کتاب، ۱۳۴۵ش.
بداؤنی، عبدالقادر، منتخب التواریخ، تصحیح توفیق سبحانی و مولوی احمدصاحب، تهران، انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، 1379ش.
بیرونی، ابوریحان محمدبن احمد، التفهیم لأوائل صناعهالتنجیم، به کوشش جلالالدین همایی، تهران، بابک، 1362ش.
همو، تحقیق ما للهند، تصحیح احمد آرام، بیروت، عالم الکتب، 1403ﻫ.
تاتار، محمدرضا، «بررسی تطبیقی نوروز در ایران و هند»، چشمانداز ارتباطات فرهنگی، شماره22، فروردین1385ش.
تتوی، قاضی احمد و آصف خان قزوینی، تاریخ الفی، تصحیح غلامرضا طباطبایی مجد، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی، 1378ش.
جعفریان، رسول، «همایش انجمن جوامع فارسی زبان حیدرآباد و زیارت مدرسه مسجد خواجه محمود گاوان»، بخارا، شماره 86، فروردین و اردیبهشت 1391ش.
جمالالدین انجوی، حسین بن حسن، فرهنگ جهانگیری، تصحیح رحیم عفیفی، مشهد، دانشگاه فردوسی، 1351ش.
جهانگیر، جهانگیرنامه یا توزک جهانگیری، بهکوشش محمدهاشم، تهران، بنیاد فرهنگ ایران، 1359ش.
جهانی، روشنک، «اکبرشاه گورکانی و مدارای دینی»، پایاننامه ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، گروه ادیان و عرفان تطبیقی، تهران، 1391ش.
همو، «صلح کل اکبری در پایان هزاره اول اسلامی»، دوفصلنامه علمی-پژوهشی پژوهشنامه ادیان، سال ششم، شماره دوازدهم، پاییز و زمستان 1391ش.
خان زمان خان، غلامحسین، تاریخ آصفجاهیان (گلزار آصفیه)، به اهتمام مهدی توسلی، انتشارات مرکز تحقیقات فارسی ایران و پاکستان، 1377ش.
خواندمیر، حبیب السیر، زبرنظر محمد دبیرسیاقی، تهران، 1353ش.
دهخدا، علی اکبر، لغتنامه، زیر نظر محمد معین و سیدجعفر شهیدی، تهران، 1325-1359ش.
راشدمحصل، محمدتقی، «برات، براتی»، ماهنامه فروهر، تهران، شماره 8-9، 1362ش.
رضازاده شفارودی، معصومه، «جهلم»، دانشنامهجهاناسلام، زیر نظر غلامعلی حداد عادل، ج11، تهران، 1386ش.
رواقی، علی، شب چک، نامه مینوی، به کوشش حبیب یغمایی و ایرج افشار، تهران، ۱۳۵۰ش.
روملو، حسن، احسنالتواریخ، تصحیح چارلس نارمن سیدن، تهران، کتابخانه صدر، 1347ش.
زمخشری، محمود بن عمر، الکشاف عن حقایق غوامض التنزیل، بیروت دارالکتاب العربی، 1407ﻫ.
سبحانی، توفیق، نگاهی به تاریخ ادب فارسی در هند، تهران، انتشارات دبیرخانه شورای گسترش زبان و ادبیات فارسی، 1377ش.
سجادی، صادق، دولتها و سلسلههای حاکم بر قلمرو اسلام، تهران، کتاب رایزن، 1394ش.
سهیلی خوانساری، احمد، «مرقع گلشن، تحلیلی از یک سند تاریخی»، ماهنامه هنر و مردم، دوره7، ش73، آبان 1347ش.
سید حسینزاده، هدی، «جهانگیر پادشاه»، دایرةالمعارف بزرگ اسلامی، ج 18، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دایرة المعارف بزرگ اسلامی، 1390ش.
سیدی، مهدی، چراغ برات خراسان، فروردگان باستان، مشهد، پاژ، ۱۳۷۴ش.
شیمل، آنه ماری، در قلمروی خانات مغول، ترجمه فرامرز نجد سمیعی، تهران، امیرکبیر، 1389ش.
صاعدیشیرازی، میرزا نظامالدین احمد، حدیقهالسلاطین قطبشاهی، به تصحیح و تحشیة سیدعلی اصغر بلگرامی، حیدرآباد دکن، 1961م.
طوسی، ابوجعغر محمد بن حسن، مصباح المتهجّد، بیروت، مؤسسه فقه الشیعه، 1411ﻫ..
علامی، ابوالفضل، اکبرنامه، بهکوشش غلامرضا طباطبایی مجد، تهران، موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی، 1372ش.
علوی کرمانی، محمد، سیرالاولیاء، اسلام آباد، ۱۳۹۸ﻫ .
فرهنگ، میرمحمدصدیق، «لودیها و پشتونها»، افغانستان در پنج قرن اخیر، قم، مؤسسه اسماعیلیان، 1374ش.
فیروزالدین، فیروزاللغات اردوجامع، لاهور، بیتا.
کاشانی، فتح الله بن شکرالله، منهج الصادقین، چاپ علیاکبر غفاری، تهران، کتابفروشی اسلامیه، 1340ش.
کوشکی، زینب، دانشنامه فرهنگ مردم ایران، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، جلد 5، تهران، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، 1397ش.
کیفی، سیدنقی عباس، مدرس زبان و ادبیات فارسی دانشگاه بیهار هند، مصاحبه تلفنی یکی از نویسندگان مقاله: حسین توکلی مقدم، 15/6/1401.
گردیزی، عبدالحی بن ضحاک بن محمود، زینالأخبار، چاپ عبدالحیحبیبی، تهران، دنیای کتاب، 1363ش.
لاهوری، عبدالستار، مجالس جهانگیری از 24رجب 1017تا 19 رمضان1020ﻫق، تصحیح، مقدمه و تعلیقات عارف نوشاهی و معین نظامی، تهران، میراث مکتوب، 1385ش.
مجلسی، محمدباقربن محمدتقی، زاد المعاد، تهران، کتابفروشی اسلامیه، 1403ﻫ .
معتمدخان بخشی، اقبالنامه، بهتصحیح مولوی عبدالحی و مولوی احمدعلی صاحبان، کلکته، کالج پریس، 1865م.
ملتانی، بهاءالدین زکریا، الاوارد، اسلام آباد، 1398ﻫ .
موحدیان عطار، علی و محمدعلی رستمیان، درسنامه ادیان شرقی، قم، کتاب طه، 1386ش.
موسی پور بشلی، ابراهیم و باسط، محمدابراهیم، تاریخ اجتماعی-دانش، روش، آموزش، تهران سمت، 1394ش.
میبدی، احمد بن محمد، کشف الاسرار و عُدّه الابرار، چاپ علی اصغر حکمت، تهران، امیرکبیر، ۱۳۶۱ش.
نوربخش خراسانی، محمد بن محمد، الفقه الاحوط، کراچی، سکردو، 2004م.
نوروزی، جمشید، جشن نوروز در دربار تیموریان هند، مطالعات تاریخ اسلام، سال اول، ش4، بهار 1389ش.
هندوشاه استرآبادی، محمدقاسم، تاریخ فرشته، تصحیح محمدرضا نصیری، تهران، انجمن آستان و مفاخر فرهنگی، 1387ش.
یوسف، حسین، منتخب وقائع دکن: سنه 1071 تا 1081، حیدرآباد دکن، 1953م.
Athar Ali, M, Mughal India, Oxford University Press, New Delhi, 2006.
Chopra, Pran Nath, Some Aspects of Society and Culture during the Mughal Age (1526-1707), Panjab University.
Mukhia, Harbans, the Mughals of India, Blackwell Publishing, New Delhi, 2004.
Murdoch, John, Hindu and Muhammadan Festival: Complied from Wilson, Wikins, Crooke, sell, Hughes and other Writers, Asian Educational Services, New Delhi and Madras, 1991.
Naqavi, Sadiq, Muslim Religious Institution and Their Role under the Qutbshahs, bab-ul-Ilm society, Heydarabad, 1993.
Norman, John, Hollister, The Shi̛ e of India, London, Luzac Company, 1953.
Rogers, Alexander, The Tuzuk-I-Jahangiri or Memoirs of Jahangir, Edited By Henry Reveridge, Low Price Publications, Delhi, 2006. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 34 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 39 |
||
