آمار
| تعداد نشریات | 50 |
| تعداد شماره‌ها | 2,079 |
| تعداد مقالات | 19,525 |
| تعداد مشاهده مقاله | 22,889,355 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 21,125,257 |
تبیین مولفه‌های کیفیت کالبد بصری بر حضورپذیری افراد در محیط‌های اجتماع پذیر (مورد پژوهی: سراهای بازار تاریخی اصفهان) | ||
| مطالعات مدیریت شهری | ||
| دوره 14، شماره 51، آذر 1401، صفحه 1-15 اصل مقاله (657.3 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/ums.2022.21748 | ||
| نویسندگان | ||
سمیه پهلوان 1؛ حسین سلطان زاده  2؛ فرح حبیب3
| ||
| 1دانشجوی دکتری، گروه معماری، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. s.pahlavan@srbiau.ac.ir مقاله برگرفته از رساله دکتری معماری سمیه پهلوان با عنوان"تبیین مولفه های موثر در فرآیند ادراک تنانه انسان از کیفیت کالبدی فضا در بازار ایرانی، مورد پژوهی:سراهای بازار اصفهان است که به راهنمایی دکتر حسین سلطان زاده و مشاوره دکتر فرح حبیب در دانشکده هنر و معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران در حال انجام است | ||
| 2استاد، گروه معماری، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. مسئول مکاتبات: Hos.soltanzadeh@iauctb.ac.ir | ||
| 3استاد، گروه معماری، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. frh_habib@yahoo.com | ||
| چکیده | ||
| مقدمه و هدف پژوهش: فهم کالبد بصری سراهای بازار تاریخی به عنوان یکی از مهمترین عناصر معماری در طراحی می‌تواند زمینه تامل در جهت نقش آنها را فراهم سازد و بر پتانسیل‌های بالقوه فضاهای اجتماع پذیر، میزان حضورپذیری افراد و رونق آنها تاثیرگذار باشد. توجه این پژوهش شناخت و تحلیل اصول اجتماع پذیری بر میزان حضور مردم و ارزیابی کیفیت بصری در سراهای بازار اصفهان معطوف می‌شود. روش پژوهش: در ابتدا با استفاده از تحقیق همبستگی و رگرسیونی با حضور 12 دانشجو به تعداد سراهای مورد بررسی و ثبت تعداد افراد و مکان حضورمردم در راستای سنجش معیارها و پاسخگویی به سوالات و فرضیات تحقیق گام برداشته شده است و مفاهیم کیفیت فضایی و اجتماع پذیری در بعد کالبدی مستخرخ شده از مبانی پژوهش و تطبیق آن با شاخصه‌های بصری تعریف شده با استفاده از نرم افزار نحو فضا، به ارزیابی و شناخت محدوده پژوهش پرداخته شده است. برای تجزیه و تحلیل داده‌های نحو فضا از نرم افزارDepthmap استفاده شده است. یافته‌ها: در یافته‌های پژوهش می‌توان اذعان داشت که تعداد و نحوه دسترسی به سرا (منظور به صورت مستقیم یا با زاویه و چرخش)، ابعاد و اندازه کل سرا و حیاط مرکزی، تعداد فضاهای اصلی، دسترسی بلاواسطه به فضاهای اصلی در میزان اجتماع پذیری و حضور افراد در سراهای بازار تاثیرگذار است و سراهایی که ورودی بیشتر، حیاط مرکزی وسیع تر و زاویه چرخش کمتری برای دسترسی به میانسرا دارند دعوت کنندگی، حضورپذیری و در نتیجه اجتماع پذیری بیشتری را دارا می‌باشند. نتیجه گیری: نتایج حاصل از این پژوهش نشان می‌دهد گرچند در بیشتر موارد مولفه‌های کیفیت بصری بر روی مولفه‌های کالبدی تاثیر گذار است و سبب اجتماع پذیری محیط می‌گردد اما در سراهای بازار اصفهان این رابطه همیشه برقرار نیست. سراهایی با کیفیت بصری بالا اجتماع پذیری کمی دارند چرا که از لحاظ کالبدی؛ محیط خوانا و دعوت کننده برای جذب مخاطب ندارد. دید و منظر، پیچیدگی فضایی، تنوع کاربری، دسترسی و میزان حرکت، راحتی و آسایش و میزان تسهیلات برکیفیت فضایی و درنهایت اجتماع پذیری آن تاثیر گذار است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| کیفیت بصری؛ اجتماع پذیری؛ نحو فضا؛ سراهای بازار اصفهان | ||
| مراجع | ||
|
بحرینی، حسین. (1391). تئوری شکل شهر. چاپ پنجم. تهران: موسسه چاپ و انتشارات تهران.
بحرینی، حسین. (1392). فرآیند طراحی شهری. چاپ هشتم. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
بهزاد فر، مصطفی؛ حبیب، فرح؛ فیروز آبادی، سید احمد؛ فروزانگوهر، حمیده. (1392). تبارشناسی هنجارهای کیفی طراحی فضای شهری با تاکید بر میزان پدیدار آن در عرصه عمومی. فصلنامه مدیریت شهری. شماره 32. صص57-80.
پاکزاد، جهانشاه. (1386). سیر اندیشه‌ها در شهرسازی، تهران: انتشارات آرمان شهر.
پاکزاد، جهانشاه. (1389). مبانی نظری و فرآیند طراحی شهری (مثلث قرمز)، چاپ چهارم. تهران: وزارت مسکن و شهرسازی، انتشارات شهیدی.
پیرنیا، محمد کریم. (1387). معماری ایران. ساختمان‌های درون شهری و برون شهری. چاپ دوم. تهران: دانشگاه علم و صنعت ایران.
حیدری، علی اکبر؛ تقی پور، ملیحه. (1400). ارزیابی نقش کیفیت معماری در ارتقا کیفیت زندگی در مجتمع‌های مسکونی از دیدگاه سلامت ساکنان. نشریه علمی مطالعات شهری، 10 (40). صص43-58.
ریسمانچیان، امید؛ بل، سایمون. (1390). بررسی جدا افتادگی فضایی بافت‌های فرسوده در ساختار شهر تهران به وسیله چیدمان فضا، فصلنامه باغ نظر، شماره 8 (10)، صص 69-80.
سلطان زاده، حسین. (1380). بازار ایرانی، تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
شجاعی، دلارام؛ پرتوی، پروین. (1394). عوامل موثر بر ایجاد و ارتقاء اجتماع پذیری در فضای عمومی با مقیاس مختلف در شهر تهران، باغ نظر،شماره 12 (34)، صص 108-93.
عباس زادگان، مصطفی. (1381). روش چیدمان فضا در فرآیند طراحی شهری. مجله مدیریت شهری، شماره 9. صص 75-64.
عظمتی، حمید رضا؛ صباحی، سمانه؛ عظمتی، سعید. (1391). عوامل محیطی موثر در رضایت مندی دانش آموزان از فضاهای اموزشی، نشریه علمی پژوهشی نقش جهان، 1 (2). صص 31-42.
کارمونا، متیو و همکاران. (1394). مکان‌های عمومی فضاهای شهری، ترجمه فریبا قرائی و همکاران، چاپ سوم، اداره انتشارات دانشگاه هنر، تهران.
کاشانی جو، خشایار. (1389). بازشناخت رویکرد نظری به فضای عمومی شهری. مجله هویت شهر، شماره4 (6). صص 95-106.
کربلایی حسینی غیاثوند، ابوالفضل؛ سهیلی، جمال الدین. (1397). بررسی نقش مولفه‌های کالبدی محیط در اجتماع پذیری فضاهای فرهنگی با استفاده از تکینیک چیدمان فضا. آرمان شهر، 11 (25)، صص361-373.
لنگ، جان. (1987). آفرینش نظریه‌های معماری: نقش علوم رفتاری در طراحی محیط. ترجمه علیرضا عینی فر. 1381. تهران، انتشارات دانشگاه تهران
نوفل، سید علیرضا؛ کلبادی، پارین؛ پورجعفر، محمدرضا. (1388)، بررسی و ارزیابی شاخص‌های موثر در هویت شهر، مجله آرمان شهر، شماره3، صص57-69.
هال اردواردتی. (1384 ). بعد پنهان، ترجمه منوچهر طبیبیان، تهران: انتشارات دانشگاه تهران. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 59 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 38 |
||
