تعداد نشریات | 50 |
تعداد شمارهها | 2,172 |
تعداد مقالات | 20,096 |
تعداد مشاهده مقاله | 23,681,478 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 21,754,656 |
سنجش آسیبپذیری لرزهای شهری(مطالعه موردی شهر اردبیل) | ||
مطالعات مدیریت شهری | ||
دوره 15، شماره 53، خرداد 1402، صفحه 18-34 اصل مقاله (1.78 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/ums.2023.22259 | ||
نویسندگان | ||
عزیز دنیادیده1؛ رسول صمدزاده ![]() ![]() | ||
1دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامهریزی شهری، واحد اردبیل، دانشگاه آزاد اسلامی، اردبیل، ایران. Azdonyadideh@gmail.com | ||
2دانشیار گروه جغرافیا، واحد اردبیل، دانشگاه آزاد اسلامی، اردبیل، ایران. samadzadehr@gmail.com (نویسنده مسئول) | ||
3استادیار گروه جغرافیا، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران. Panahin@yahoo.com | ||
چکیده | ||
مقدمه و هدف پژوهش: نخستین گام برای کاهش مخاطرات لرزهای به عنوان شناختهشدهترین بلایای طبیعی، شامل درک خطر و سنجش و ارزیابی راهبردهای احتمالی، برای کاهش آن است. هدف اصلی این پژوهش سنجش آسیبپذیری شهر اردبیل در مقابل خطرپذیری لرزهای است. قلمرو جغرافیایی پژوهش، مناطق پنجگانه شهر اردبیل میباشد. روش پژوهش: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی بوده و روش اجرای آن توصیفی ـ تحلیلی است. بطوریکه برای واکاوی دادهها از فرایند تحلیل سلسله مراتبی(AHP) جهت وزندهی چهار معیار در قالب 19 زیرمعیار استفاده شده است. با ترکیب لایههای اطلاعاتی در نرمافزار Arc GIS و با تلفیق نقشه معیارهای مورد بررسی، نقشه پهنههای آسیبپذیری تهیه و طبقهبندی شده است. یافتهها: یافتهها حاکی از اهمیت بالای معیار برنامهریزی با 13 زیرمعیار و وزن کلی 480/0 و زیرمعیار کاربری اراضی با وزن کلی 072/0 در آسیبپذیری شهر اردبیل میباشد. معیار سازهای با چهار زیرمعیار کیفیت، قدمت، تعداد طبقات و گونهشناسی سازهای با وزن 408/0 و معیار طبیعی با دو زیرمعیار گسل و شیب زمین با وزن 035/0 در آسیبپذیری لرزهای شهر اردبیل نقش دارند. نتیجهگیری: نتایج نشان داد که بخشهای شمال، شمال باختری، خاوری و مرکز شهر اردبیل آسیبپذیرترین محدودهها در برابر خطر زمینلرزه میباشند و جنوب شهر نیز مقاومترین محدوده محسوب میگردد. نتایج تحلیل آسیبپذیری فضاهای شهر اردبیل، نشان میدهد که حدود 30 درصد از فضاهای شهری در برابر خطر زمینلرزه آسیبپذیری متوسط به بالا و حدود 50 درصد در معرض آسیبپذیری بالا قرار دارند و ساختار کالبدی مناسب و موزونی را برای مدیریت بحران ناشی از لرزهخیزی شهری ارائه نمیکنند. | ||
کلیدواژهها | ||
آسیبپذیری لرزهای؛ تحلیل سلسله مراتبی؛ زمینلرزه؛ شهر اردبیل؛ ARC GIS | ||
مراجع | ||
احمدپور، ا.، حاتمی نژاد، ح.، مدیری م.، و عظیم زاده ایرانی، ا. (1400). تحلیل بافتهای تاریخی شهری برای مقابله با مخاطرات انسانی مطالعه موردی: منطقه 12 شهر تهران، پژوهشهای جغرافیایی برنامهریزی شهری، 9(3): 589-613.
پویان، ژ.، و ناطقی الهی، ف. (1378). آسیبپذیری ابر شهرها در برابر زمینلرزه مطالعه موردی شهر تهران، سومین کنفرانس بینالمللی زمینلرزه شناسی و مهندسی زمینلرزه، تهران.
پویان، م. ح.، صنایعی، ع.، و انصاری، آ. (1399).مدلسازی آسیبپذیری بافتهای شهری تحت سناریوهای مختلف به منظور مدیریت بحران در برابر زلزله (مطالعة موردی: منطقة یک شهرداری تهران)، پژوهشهای جغرافیای انسانی،52(4): 1293-1275.
حاجی زاده، ف، و ایستگلدی، م. (1397). تحلیلی بر تاب آوری سکونتگاه های روستایی با تأکید بر زلزله (مطالعه موردی: دهستان حومه شهرستان لامرد). مدیریت مخاطرات محیطی، 5(1)، 67-83.
حبیبی، ک.، عزتی، م.، ترابی، ک.، و عزت پناه، ب. (1395). بررسی آسیب پذیری شهرها در برابر زلزله با استفاده از مدل MIHWP (مطالعه موردی منطقه 10 تبریز). جغرافیا و برنامه ریزی، 20(58)، 101-118.
حیدری، م. ( 1397). ارزیابی آسیبپذیری بافتهای شهری از خطر زلزله (مطالعۀ موردی: بافت قدیم شهر زنجان)، مهندسی جغرافیایی سرزمین، 2(3): 101-115.
خواجوی، ا.، صمدزاده، ر.، و معصومی، م. ت. (1400). ارزیابی آسیبپذیری کالبدی ـ اقتصادی بافتهای فرسودۀ شهر اردبیل در مقابل خطرپذیری لرزهای، جغرافیا و برنامهریزی، 25(78): 157-139.
دربان آستانه، ع.، هرائینی، م. (1398). تحلیل فضایی تابآوری اجتماعی، اقتصادی اجتماعات محلی در برابر زلزله (مطالعه موردی: بخش آفتاب – شهرستان تهران). جغرافیا و برنامهریزی، 23(68)، 91-111.
روستا، م.، ابراهیم زاده ع.، و ایستگلدی، م. (1396). تحلیل تاب آوری کالبدی در برابر زلزله مطالعه ی موردی: بافت فرسوده شهر مرزی زاهدان، جغرافیا و توسعه،15(46): 18-1.
صمدزاده، ر. (1398). ژئومورفولوژی ایران، انتشارات سمت، چاپ نخست، تهران، 156 ص.
صمدزاده، ر. (1401). سناریوهای خطرپذیری زمینلرزه در مناطق شهری موردپژوهی؛ شهر اردبیل. پژوهشهای دانش زمین. مقاله پذیرفته شده برای چاپ. DOI: 10.52547/ESRJ.2022.222792.1054
صمدزاده، ر.، خیام، م.، و حسینیامینی، ح. (1389). نگرشی نو بر تکامل ژئومورفولوژیکی چالۀ زمینساختی اردبیل با رویکرد آمایش سرزمین، جغرافیا و برنامهریزی محیطی، 21(1): 105-130.
عفیفی، م. (1400). ارزیابی تابآوری سکونتگاههای روستایی در برابر مخاطرات طبیعی با تاکید بر زلزله (مطالعه موردی: روستاهای بخش مرکزی شهرستان داراب). نگرشهای نو در جغرافیای انسانی، 13(2)، 132-150.
نورمحمدی، س. پایاننامه کارشناسیارشد (دانشگاه تبریز، دانشکده برنامهریزی و علوم محیطی، گروه سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی، رشته سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی)، 1398.
نوروزی، ح.، عزت پناه، ب.، و ولیزاده، ر. (1399). آینده پژوهی مدیریت ریسک در شهرها با تاکید بر آسیب پذیری خطرات زلزله، 12(42)، 39-51.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 49 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 34 |