دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات

 آمار

تعداد نشریات50
تعداد شماره‌ها2,232
تعداد مقالات20,475
تعداد مشاهده مقاله25,235,137
تعداد دریافت فایل اصل مقاله22,869,597
علی نژاد, منوچهر, مرشدی, ابوالفضل, حاجی دخت محمودآبادی, الهام. (1401). مطالعه‏ ی وضعیت شاخص‏های اجتماعی در خوشه‏ی صنعتی نساجی یزد. , 15(57), 295-315. doi: 10.30495/jisds.2023.73224.11890
منوچهر علی نژاد; ابوالفضل مرشدی; الهام حاجی دخت محمودآبادی. "مطالعه‏ ی وضعیت شاخص‏های اجتماعی در خوشه‏ی صنعتی نساجی یزد". , 15, 57, 1401, 295-315. doi: 10.30495/jisds.2023.73224.11890
علی نژاد, منوچهر, مرشدی, ابوالفضل, حاجی دخت محمودآبادی, الهام. (1401). 'مطالعه‏ ی وضعیت شاخص‏های اجتماعی در خوشه‏ی صنعتی نساجی یزد', , 15(57), pp. 295-315. doi: 10.30495/jisds.2023.73224.11890
علی نژاد, منوچهر, مرشدی, ابوالفضل, حاجی دخت محمودآبادی, الهام. مطالعه‏ ی وضعیت شاخص‏های اجتماعی در خوشه‏ی صنعتی نساجی یزد. , 1401; 15(57): 295-315. doi: 10.30495/jisds.2023.73224.11890

مطالعه‏ ی وضعیت شاخص‏های اجتماعی در خوشه‏ی صنعتی نساجی یزد

مطالعات توسعه اجتماعی ایران
دوره 15، شماره 57 - شماره پیاپی 54، اسفند 1401، صفحه 295-315  XML اصل مقاله (830.77 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/jisds.2023.73224.11890
نویسندگان
منوچهر علی نژاد email orcid 1؛ ابوالفضل مرشدی2؛ الهام حاجی دخت محمودآبادی3
1استادیار و عضو هیات علمی گروه تعاون و رفاه اجتماعی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه یزد، یزد، ایران
2استادیار و هیات علمی، گروه مردم شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه یزد، یزد، ایران
3دانش آموخته مردم شناسی، دانشگاه یزد، یزد، ایران
چکیده
صنعت نساجی از صنایع استراتژیک و از ارکان اساسی جامعه محسوب می‏شود. نساجی در یزد از قدمت طولانی برخوردار است اما در سال‏های اخیر وضعیت نامطلوبی را تجربه می‏کند. در این میان، خوشه‏های صنعتی با گرد آوردن بنگاه‏های کوچک، مزیت‏های فراوانی در توسعه‏ی اقتصادی دارند. عوامل گوناگونی در موفقیت خوشه‏های صنعتی مؤثر هستند. «سرمایه‏ی اجتماعی» یکی از شاخص‏های توسعه‏‏ است که در این پژوهش به مطالعه‏ آن در خوشه‏ی صنعتی نساجی یزد با رویکرد کیفی پرداخته‏ایم. برای سنجش این شاخص، رابطه دولت، دانشگاه و مراکز پژوهشی، و انجمن‏های تخصصی با صنعت نساجی را در سطح استان یزد مد نظر قرار داداه‏ایم. ‏داده‏های این پژوهش از مصاحبه‏ی نیمه‏ساختارمند با 17 نفر از صاحبان صنایع، دانشگاهیان و فناوران این حوزه به دست آمد. ‏‏یافته‏های این پژوهش حاکی از ضعف سرمایه اجتماعی در این صنعت است. بر اساس تحلیل مضمون مصاحبه با خبرگان این حوزه، چالش‏های مربوط به شکل‏گیری سرمایه اجتماعی به ویژه روابط مؤثر صنعت نساجی با تشکل‏های صنعتی و مراکز علمی- پژوهشی- نواوری عبارتند است: «رویکرد غیرمؤثر دولت برای ارتقای تشکل‏ها به جایگاه حمایتی صنعت»، «بیگانه بودن صاحبان صنعت با فرهنگ تشکلی»، «عدم پشتیبانی از طرح‏های توسعه فناوری و ایجاد دانش فنی» و «موانع انگیزشی و حجم بالای فعالیت‏های آموزشی و اجرایی دانشگاهیان»، «عدم توسعه‏ی زیرساخت‏های لازم برای تجاری‏سازی پژوهش‏ها»، «فقدان تفکر سیستمی بین مدیران صنعت و دانشگاه»، «نبود برنامه‏ریزی مأموریت‏گرا در سیاست‏های آموزشی و پژوهشی نظام آموزش عالی»، « واپس‏گرایی در‏ حوزه‏ی برنامه‏ریزی ساختار‏مند»، «عدم ایجاد سازوکارهای لازم جهت کاهش قیمت تمام‏شده و افزایش توان رقابت‏پذیری»، «سیاست‏های غیرمتمرکز و رانت‏گستر»، «نبود نگاه آینده‏نگر و تخصصی در سیاستگذاری‏ها». ‏یافته‏ها حاکی از نقش بارز دولت و سیاست‏های دولتی در پایین بودن سطح سرمایه‏ی اجتماعی در خوشه‏ی صنعتی نساجی یزد است. لذا، تغییر رویکرد دولت به نقش خود در صنعت نساجی یزد از متصدی‏گرانه به حمایت‏گرایانه و میدان دادن به انجمن‏ها و تشکل‏ها از مهم‏ترین عوامل اثربخش در افزایش مناسب سرمایه‏ی اجتماعی است.
کلیدواژه‌ها
خوشه‏ی صنعتی؛ صنعت نساجی یزد؛ سرمایه‏ی اجتماعی؛ نقش حمایت‏گرایانه‏ی دولت؛ تشکل‏های صنعتی
مراجع
  • ابویی‏اردکانی، محمد و معتمدی، مهدیه (1391). بررسی عوامل بازدارنده و پیشران در مسیر رشد و توسعه‏ خوشه‏های صنعتی (مطالعه موردی خوشه نساجی یزد)، بهبود مدیریت، 6 (3)، 226-203.
  • استربرگ، کریستین.جی (1384). روشهای تحقیق کیفی در علوم اجتماعی، ترجمه‏ی احمد پور‏احمد و علی شماعی. یزد: دانشگاه یزد.
  • امیدی، وحید (1399). بررسی چرایی تشکیل خوشه‏های صنعتی: مطالعه‏ی موردی کشور چین، فصلنامه راهبرد توسعه، سال شانزدهم، شماره 2 (پیاپی 62)، 46-29.
  • پاتنام، رابرت (1380). دموکراسی و سنت‏های مدنی، ترجمه‏ی محمد دلفروز. تهران: دفتر مطالعات سیاسی وزارت کشور.
  • تاجبخش، کیان (1384). سرمایه اجتماعی (اعتماد، دموکراسی و توسعه)، ترجمه‏ی افشین خاکباز و حسن پویان. چاپ سوم، تهران: انتشارات شیرازه.
  • چکیده مدیریتی گزارش عملکرد، دفتر خوشه‏های صنعتی، شرکت شهرک‏های صنعتی یزد (1390).
  • چلبی، مسعود (1375). جامعه‏شناسی نظم: تشریح نظری نظم اجتماعی. تهران: نشر نی.
  • حریری، نجلا (1385). اصول و روش‏های پژوهش کیفی. تهران: دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات.
  • رحمانی، تقی (1393). خوشه‏های صنعتی راهکاری مؤثر در ایجاد و توسعه فضای رقابت و افزایش توان صادرات (موردکاوی: نگاهی به خوشه‏های صنعتی نساجی و پوشاک در کشور چین)، اولین کنفرانس اقتصاد و مدیریت کاربردی با رویکرد ملی، شرکت پژوهشی طرود شمال، 31 خرداد 1393.
  • رحمانی، محمود وکاوسی، اسماعیل (1387). اندازه‏گیری و مقایسه سرمایه اجتماعی در بخش‏های دولتی و خصوصی. چاپ اول، تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، معاونت پژوهشی دفتر گسترش تولید علم.
  • زارع‏زاده، سحر (1393). تحلیل موانع ارتقای نوآوری در خوشه‏های صنعتی بر اساس چارچوب نظام نوآوری منطقه‏ای (مورد مطالعه: خوشه‏ی نساجی استان یزد)، پایان‏نامه‏ی کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه‏طباطبایی، دانشکده مدیریت و حسابداری، تهران.
  • ضابطپور، الهام و آقاجانی، حسنعلی (1396). نقش سرمایه اجتماعی در نوآوری خوشه‏های صنعتی، دومین کنفرانس بین‏المللی مدیریت صنعتی، دانشگاه مازندران.
  • طهماسبی، حمزه‏امین و حامی، مهسا (1398). رتبه‏بندی عوامل تأثیرگذار بر موفقیت خوشه‏های صنعتی استان گیلان با استفاده از روش دیمتل خاکستری، فصلنامه توسعه تکنولوژی صنعتی، شماره 35، 86-73.
  • عبادی، فرزانه (1390). بررسی تجربیات کشورهای منتخب در (اتحادیه اروپـا، امریکـا، ژاپـن، چـین و ترکیه) در زمینه انتقال نوآوری با تأکید بر صنایع کوچک، مؤسسه پـژوهش‏های برنامه‏ریزی، اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی. گروه پژوهشی صنایع تبدیلی و تکمیلی.
  • عطار، سعید (1392). بنیادهای نظری سرمایه اجتماعی: بررسی وضعیت سرمایه اجتماعی در ایران. یزد: دانشگاه یزد.
  • علاقه‏بند، مهدی (1384). در آمدی بر سرمایه اجتماعی، مجله جامعه شناسی معرفت، شماره ۴۲.
  • فلیک، اووه (1387). درآمدی بر تحقیق کیفی، ترجمه‏ی ‏هادی جلیلی. تهران: نشر نی.
  • فوکویاما، فرانسیس (1385). پایان نظم: سرمایه اجتماعی و حفظ آن، ترجمه‏ی غلامعباس توسلی. تهران: حکایت قلم نوین.
  • فیلد، جان (1386). سرمایه اجتماعی، ترجمه‏ی غلامرضا غفاری و حسین رمضانی. تهران. کویر.
  • قادریان، صباح و گلرومفرد، محسن (1392). بررسی وضعیت نوآوری در خوشه صنعتی نساجی یزد، مدیریت نوآوری، 2(3)، 25-1.
  • کلمن، جیمز (1386). بنیادهای نظریه اجتماعی، ترجمه‏ی منوچهر صبوری. چاپ دوم، تهران: نشر نی.
  • گزارش برنامه تحقیقاتی سازمان توسعه صنعتی سازمان ملل متحد (2006). مبارزه با حاشیه‏سازی و فقر از طریق توسعه صنعتی، سرمایه اجتماعی برای توسعه صنعتی: عملیاتی کردن مفهوم پیتر نورینگا و آیرین ون‏استیورن، مؤسسه‏ی مطالعات اجتماعی هلند.
  • گزارش سومین جلسه‏ی کارگروه تخصصی آموزش، پژوهش، فناوری و نوآوری در سازمان مدیریت و برنامه‏ریزی استان یزد، مهرماه 1399. https://yazd.mporg.ir
  • گزارش مطالعات شناخت خوشه نساجی یزد، دفتر خوشه‏های صنعتی، شرکت شهرک‏های صنعتی یزد (1390).
  • مبشری، محمد (1388). سرمایه اجتماعی و توسعه اقتصادی، پژوهشنامه سرمایه اجتماعی، شماره 40.
  • منصوری، عیسی و عزیزمحمدلو، حمید (1388). پروژه‏های توسعه خوشه‏ای (برنامه‏ها و دستاوردها). تهران: امور ارتباطات سازمان صنایع کوچک و شهرک‏های صنعتی ایران.
  • هاشمی، سیدابوالفضل؛ حاجی‏محمد، فرهاد؛ کرامت‏لو، امید و گوهردوست منفرد، رضیه (1398). شناسایی و اولویت‏بندی عوامل موثر بر موفقیت خوشه‏های صنعتی به روش ANP مطالعه موردی خوشه‏ی صنعتی خوراک، مکمل‏ها و داروهای دام، طیور و آبزیان استان گلستان، دوازدهمین کنفرانس بین المللی انجمن ایرانی تحقیق در عملیات، بابلسر.
  • Enright, M. J. (1996). Regional Clusters and Economic Development: A Research Agenda, In Business Newworks: Prospects for Regional Development, Edited by U.H. staber Et Al., Berlin, Walter De Gruyter.
  • Field, John (2003). Social Capital. London and New York: Rutledge Taylor &Francis Group.
  • Porter, M. E. (1998). Clusters and the New Economic of Competition. Harvard Business Review.
  • Winter, I. C. (2000). Towards a theorised understanding of family life and social capital. Melbourne: Australian Institute of Family Studies.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 105
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 79


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب