تعداد نشریات | 50 |
تعداد شمارهها | 2,232 |
تعداد مقالات | 20,476 |
تعداد مشاهده مقاله | 25,279,489 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 22,932,302 |
ارزیابی استفاده از پوششهای فیزیکی در کاهش تبخیر از سطح مخازن کوچک آب در مناطق خشک و نیمهخشک | ||
حفاظت منابع آب و خاک (علمی - پژوهشی) | ||
دوره 12، شماره 4 - شماره پیاپی 48، مرداد 1402، صفحه 113-125 اصل مقاله (4.54 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/wsrcj.2023.70572.11333 | ||
نویسندگان | ||
فاطمه هوشمندزاده1؛ محمد رضا یزدانی 2؛ سید فرهاد موسوی3 | ||
1دانشجوی دکتری مدیریت و کنترل بیابان، دانشکده کویرشناسی، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران. | ||
2دانشیار دانشکده کویر شناسی، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران. | ||
3استاد دانشکده عمران، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران. | ||
چکیده | ||
زمینه و هدف: کمبود منابع آب در مناطق خشک و نیمه خشک مانند کشور ما و حجم بالای تلفات آب از طریق تبخیر موجب شده است تا اهمیت روش های مناسب و کاربردی به منظور کاهش تبخیر از مخازن آب، روز به روز بیش از پیش مشخص گردد. آب از جمله ضروریترین نیازهای بشر است. تبخیر یکی از مهمترین پدیدههای اقلیمی در اتلاف آب دریاچهها و مخازن روباز محسوب می گردد. روشهای کاهش تبخیر با توجه به شرایط منطقهای، توجیه اقتصادی و مسائل زیست محیطی، متفاوتند. از طرفی، پژوهشهای انجام شده در کشور ایران در زمینه کاهش و کنترل تبخیر از مخازن آب محدود است. لذا، پژوهش حاضر با هدف استفاده از روشهای جدید، اقتصادی، متناسب با شرایط اقلیمی و قابل دسترس برای کاهش تبخیر از مخازن آب، و بهخصوص مخازن آب کشاورزی، در منطقه سمنان انجام شد. روش پژوهش: در این پژوهش، کارایی شش پوشش فیزیکی (توپهای پلاستیکی سفید، بطریهای خالی، بطری های پر از کاه و کلش، توری سایبان سبز با تراکم 50%، توری سایبان سبز با تراکم 80% و توری سایبان سفید با تراکم 50%) بعد از آماده سازی روی تشتهای تبخیر کلرادو، برای چهار دوره تقریباً 30 روزه در فصول پائیز و زمستان 1398 و بهار و تابستان 1400، ارزیابی شد. اندازهگیریها به صورت روزانه، در ساعت 10:30 در شش ماهه اول سال 1398 و ساعت 9:30 در شش ماهه دوم سال1400 انجام شد. لازم به ذکر است که دمای آب نیز با استفاده از دماسنج الکلی همزمان با قرائت سطح آب اندازهگیری شد. یافتهها: بر اساس نتایج اندازهگیریها، میزان تبخیر از تیمارهای توپهای پلاستیکی سفید، بطریهای خالی، بطریهای حاوی کاه و کلش، توری سایبان سبز با تراکم 50%، توری سایبان سبز با تراکم 80%، توری سایبان سفید با تراکم 50% و شاهد به ترتیب برابر با 259، 320، 213، 277، 369، 283 و 754 میلیمتر در چهار دوره مورد بررسی بود که به وضوح کاهش چشمگیر تبخیر پوشش های ششگانه به مقدار 66، 58، 72، 63، 52 و 61 درصد نسبت به تیمار شاهد را نشان می-دهد. نتایج: به طور کلی، با توجه به کارایی تمامی تیمارهای این پژوهش و کاربرد این پوششها با در نظر گرفتن شرایط اقتصادی، اجتماعی و امکانپذیر بودن اجرا، به منظور کاهش تبخیر از مخازن روباز آب، بهخصوص استخرهای ذخیره آب کشاورزی، کارآمد و مناسب ارزیابی میشود. بهطورکلی از بین روشهای مورد استفاده بیشترین کارایی مربوطه به بطری پر شده با کاه و کلش و پس از آن نیز تیمارهای توپ پلاستیکی و توری سایبان سبز با تراکم 80 مناسبترین روشها ارزیابی شدند. | ||
کلیدواژهها | ||
تلفات آب؛ توپ پلاستیکی؛ تشت تبخیر کلرادو؛ توری سایبان؛ سمنان | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 134 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 119 |